بازار صنف سراجان این روزها، حال و روز خوبی ندارد؛ فعالان این صنف با مشکلاتی همچون حضور اتباع افغان، موضوع مالیات، نبود نیروی جوان در این صنف و رکود بازار مواجه هستند. مجله اخبار صنعت چرم و کفش، در جمع اعضای هیات‌مدیره اتحادیه سراجان تهران، به مسائل و مشکلات این صنف پرداخته است.
سیدمحمود موسوی رئیس اتحادیه سراجان تهران در ابتدای این گفت و گو به خبرنگار ما گفت: ۲۴۰۰ عضو شامل تولیدکننده، بنکدار، مواد اولیه و خرده‌فروش، عضو اتحادیه سراجان هستند. سراجان تهران در بازارهای منوچهری، بازارچه باغ سپهسالار، خیابان مصطفی خمینی، داخل بازار و مشیر خلوت مشغول به کار هستند.
موسوی در پاسخ به این پرسش که چه عشق و علاقه‌ای به کیف دارید، گفت: پدر من از حدود ۱۲ سالگی در این حوزه فعالیت داشته و این علاقمندی نیز به ما سرایت کرده است که من از همین‌جا دست پدرم را به عنوان پیشکسوت این صنف می‌بوسم. من کار خود را از تولیدی آغاز کردم و امروز در خدمت هم‌صنفی‌های خود هستم. موسوی درباره اعضای قدیم و جدید اتحادیه گفت: آقایان پناهی و حاج‌قاسم قدیمی رفتند که جا دارد از زحمات ایشان تشکر کنیم. آقایان زیبا و محبوبی به جای آنها آمدند.
اتباع کیف زنانه را در دست گرفته‌اند
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که وضعیت کیف این روزها چگونه است، گفت: این روزها حال و روز کیف به هیچ عنوان خوب نیست. اتباع خارجی در صنف کیف زنانه بازار را به دست گرفته‌اند و حدود یک سالی است وارد حوزه کیف کوله و چمدان نیز شده‌اند. با همت هیات‌مدیره قصد مدیریت این موضوع را داریم. یک موضوع بحث اجاره اتباع است که اداره امکان ادعا دارد که برای اجاره باید کد ملی داشته باشند که اتباع کد ملی ندارند و اصلاً اجاره آنها قانونی نیست؛ البته در این راستا اماکن قول داده که این معضلات و مشکلات را حل کند.
مالیات، کرکرههای تولید را پایین کشیده است
همچنین درباره مشکلات این صنف، ذبیح‌الله کمیجانی نایب رئیس اتحادیه سراجان تهران بیان کرد: حدود یک دهه است که در خدمت دوستان هستم. رسته کاری ما هم تولید و هم فروشندگی بوده است، البته تولید در اولویت کار ما قرار دارد و برندی به نام وبست در زمینه تولید کیف کوله و مدرسه‌ای از ابتدایی تا دانشگاه، ثبت کرده‌ایم. در زمینه کوله نیز برند داریم و در تولید آنها از مواد اولیه خارجی نیز استفاده می‌کنیم. از سال گذشته ۶۰ نفر مشغول به کار بوده‌اند و در این زمینه راضی هستند.
کمیجانی در ادامه به موضوع مالیات پرداخت و عنوان کرد: با اینکه مالیات حق دولت است و اصناف باید آن را پرداخت کنند، اما باید این موضوع را متذکر شد که پرداخت آن باید اصولی انجام گیرد، وقتی که غیراصولی است، سبب ایجاد مشکلاتی می‌شود. مغازه‌هایی هستند که به دلیل معضل مالیات، کرکرههای خود را پایین کشیده‌اند. در برنامه جدید نیز اعلام کرده‌اند که ۵۰ درصد مالیات افزایش پیدا می‌کند، البته ما ممکن است قانونگذار و اهل فن در این زمینه نباشیم، اما بازار،خرید و فروش و رکود آن را می‌بینیم، بنابراین می‌توانیم ادعا کنیم این مالیات ۵۰ درصد با بازار سنخیت ندارد. با توجه به این شرایط، ممکن است ۱۰ درصد از تولیدکنندگان و فروشندگان سال آینده تعطیل کنند. صرفا اگر به‌خاطر مالیات نباشد، رکود بازار یکی از دلایل این امر می‌تواند باشد. مسائل دیگری هم وجود دارد.
کمیجانی افزود: در زمینه مالیات، با توجه به این موضوع که این صنف دفترهای سنتی دارند، ممکن است برخی مالیات‌های کمتری پرداخت کنند و در مقابل تعدادی هم در زمینه مالیات به آنها اجحاف می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که اتحادیه در این زمینه می‌تواند کمک کند، گفت: اتحادیه در زمینه مالیات می‌تواند راهنمایی بدهد، می‌تواند دوره آموزشی برگزار کند که ما این کار را انجام داده‌ایم. تقاضا کردیم از میز خدمت حوزه مالیات دوستانی حضور داشته باشند که از راهنمایی‌های آنها استفاده کنیم. با هماهنگی رئیس اتحادیه تقاضا کردیم که کسبه مرکز یک میز خدمت داشته باشند تا راهنمایی کامل در این زمینه به آنها ارائه بدهند و احیانا پرونده‌های خاص که در حق آنها اجحاف شده را به آنها معرفی کنیم. سال گذشته نیز این کار را انجام دادیم، هرچند جواب خوبی نگرفتیم، اما ما تلاش خود را به کار می‌گیریم و این تلاش را ادامه می‌دهیم. چنان‌که نمایندگان بند ۳ در حد توان خود این کار را انجام می‌دهند و بسیار مثمر به‌ثمر بودند.
کمیجانی ادامه داد: بارها اصناف پیشنهاد کردند که اگر حوزه‌های مالیاتی از اتحادیه‌ها نظرخواهی می‌کردند، با این مشکل برخورد نمی‌کردیم که برخی اعداد و ارقام بالایی برای مالیات پرداخت کنند و به دنبال آن شاهد تعطیلی واحدها به‌خاطر مالیات نباشیم. امیدوارم در آینده شاهد اتفاق‌های خوبی برای اصناف باشیم.
همچنین موسوی درباره مالیات عنوان کرد: به تازگی با مدیرکل شهر تهران جلسه‌ای خوبی داشتیم و قول گرفتیم که به ما کمک کنند، بنابراین در جلسه‌ای برای شرق تهران مدیرکل با معاونان تشریف خواهند داشت تا مشکلات مالیاتی آنها حل شود.
طرح کاد را دوباره فعال کنیم
همچنین قاسم کیایی عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراجان تهران بیان کرد: من از ۱۲ سالگی در کار تولید بوده‌ام و همه رقم کیف و چمدانی که در توانم بوده، ساخته‌ام. کیایی در ادامه خاطرنشان کرد: حال و روز تولید این روزها خیلی بد است، چراکه اتباع افغان وارد حوزه کار شده‌اند و کل کار سراجی را در سلطه خود گرفته‌اند. البته این ایراد از خود ماست که جوانان ما دیگر وارد این کار نمی‌شوند. اگر آموزش و پرورش طرح کاد قدیم خود را دوباره راه‌اندازی کند، سبب می‌شود جوانان سه ماه تعطیلی کار یاد بگیرند و به‌تدریج وارد بازار کار شوند که متاسفانه این کار دیگر انجام نمی‌گیرد.
کیایی ادامه داد: هم‌اکنون وضعیت فروش خراب است، برخی کالاهای قاچاق وارد می‌شود و در فصل مدرسه تولیدکنندگان زیر قیمت کار خود را عرضه کردند. درخواست من این است جلوی این قاچاق گرفته شود تا تولیدکنندگان داخلی بتوانند تولید داشته باشند و محصول خود را بفروشند. همه اکنون منتظر شب عید و نمایشگاه هستند تا کارشان را بفروشند. خلاصه وضعیت تولید خوب نیست، حتی برخی تولیدکنندگان مواد اولیه نیز زیر سلطه اتباع خارجی رفته‌اند. در چنین شرايطی فشار بسیاری روی توليدکنندگان ایرانی وارد می‌شود.
۳۰ درصد سراجان باغ سپهسالار رفته‌اند
حسین بروجردی دبیر اتحادیه سراجان تهران نیز عنوان کرد: حال و روز بازار کیف اصلا خوب نیست و تولید کنندگان بزرگ همه کار خود را رها کرده‌اند. افغانستانی‌ها در کار ما رخنه کردند و کیف زنانه را در دست گرفتند به‌تدریج وارد حوزه سراجی شده‌اند. خواهش ما از مسئولان آن است که چاره‌ای بیاندیشند که دو مرتبه این صنعت راه بیفتد. زمانی بعد از ایتالیا دومین تولیدکننده کیف با کیفیت بالا بودیم، بهترین فروشگاه‌ها و بهترین برندها را داشتیم، اما اکثرا از این صنف رفته‌اند و اگر برندهایی مانند نوین چرم باقی مانده‌اند، باید این گمانه را زد که به‌تدریج این برندها نیز قادر به کار نشوند. بروجردی ادامه داد: پیشنهاد من این است که مسئولان به فکر مردم و جامعه ایران باشند. آن‌گونه‌ای که با مالیات به تولیدکننده فشار می‌آورند، چاره‌ای جز تعطیلی نخواهند داشت. سال گذشته حدود ۳۰ درصد باغ سپهسالار مغازه‌ها و کارگاههای خود را تحویل داده‌اند.
آموزش جوانان، راهگشای صنف سراجان
علیرضا زیبا در جمع سراجان گفت: ما آمده‌ایم مشکلات این صنف را حل و فصل کنیم. باید برای فروش الکترونیکی و آموزش عملی و صنفی کارهایی انجام بدهیم و موضوع آموزش برندینگ و مالیات را به پیش ببریم. مشکل صنف ما گاها این است که افراد اطلاعات درستی از حق و حقوق خود ندارند. اگر در این زمینه با آموزش وارد شویم ۵۰ درصد مشکلات ما حل خواهد شد. بیشتر مشکلات ما در آموزش عملی است و از سویی نیروی جوان کارگر جدید در این صنف نداریم. اگر بتوانیم از پیشکسوتان استفاده کنیم، در این صنعت پیشرفت می‌کنیم.
موسوی نیز درباره آموزشگاه عنوان کرد: آموزشگاه در حال تجهیز است.
زیبا ادامه داد: بیشتر مشکلات ما در زمینه آموزش‌های عملی است و ما باید برای صنف خود نیرو تربیت کنیم، چراکه کارگر و ورودی جدید به این صنف نداریم.
عواملی که دست و پای سراجان را بسته
امیر محبوبی عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراجان تهران درباره وضعیت کیف زنان عنوان کرد: وضعیت و حال روز کیف زنانه چندان خوب نیست، هرچند استاد کارها و برندهای خوبی در زمینه کیف زنانه حضور دارند که کارهای بسیار خوب در حد رقابت با کارهای اروپایی تولید می‌کنند، ولی موضوع آن است که هزینه تولید افزایش پیدا کرده و برخی اتباع خارجی به این صنف نفوذ پیدا کرده‌اند که با کیفیت و قیمت پایین کار می‌کنند که با این سطح تولیدات اسم این رسته را در بازار خراب کرده‌اند، وگرنه کیف مصنوعی که در باغ سپهسالار تولید می‌شود قابل مقایسه با این نوع کیف‌ها نیست. کیف‌های دم‌دستی که اتباع خارجی تولید می‌کنند واقعا به صنف ما آسیب می‌زند؛ از سوی دیگر، اقتصاد ما بیمار است و چند سالی است که این اقتصاد بیمار حال وخیمی پیدا کرده، از این‌رو طبیعی است در چنین شرایطی از کار ارزان استقبال بیشتری صورت می‌گیرد، کار ارزان هم حتماً بی‌دلیل نیست و بدون شک از کیفیت پایینی برخوردار است، این کار بی‌کیفیت توسط اتباع در زیرزمین تولید می‌شود و هزینه‌ای ندارند و تولیدکنندگان آن مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و حق کارگر خود را به‌درستی پرداخت نمی‌کنند؛ این عوامل باعث می‌شود هزینه تولید آنها پایین باشد، ولی یک تولیدکننده باید مالیات پرداخت کند، حق و سهم شهرداری را بپردازد مالیات ارزش‌افزوده پرداخت کند؛ تمام این عوامل دست و پای سراجان تهران را بسته است. ما از نظر رقابتی عقب مانده‌ایم وگرنه از نظر تولید و بخش فنی با ایتالیایی‌ها رقابت می‌کنیم.
بازار سراجان، بازار بزرگی است
محسن همایونی عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراجان تهران عنوان کرد: ما یک بازار بزرگ ۸۵ میلیونی در کشور داریم که بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای خلیج به این بازار چشم دارند و خود ما غافل از این بازار هستیم. در تمام رسته‌های ما، جا برای کار بسیار وجود دارد. با توجه به این موضوع که امسال برخی معضلات اقتصادی دامنگیر جامعه شد، ولی همچنان بازار بزرگ است و افراد و جوانانی داریم که بسیار سفر می‌کنند؛ یا در زمینه کوله ۱۵ میلیون دانش‌آموز داریم که به نوبه خود آمار بالایی است. شرایط روز و تکنولوژی برخی کالاها را حذف می‌کند، برای نمونه زمانی که موبایل آمد، کیف‌های اداری مردانه حذف شدند.
در زمینه فروش باید به محصولاتی نگاه کنیم که تا ۲۰ سال آینده نیز در بازار فروش خواهند داشت ما نباید از تکنولوژی عقب بمانیم. وی افزود: موضوع دیگر کیف زنانه است، اگر اتباع افغان به حوزه کیف زنانه ورود کردند، ما می‌توانیم در این راستا دامپینگ کنیم، چگونه شد که افغان‌ها در این مملکت بازار را به دست گرفتند، چه کسی به آنها میدان داد، همکاران خود ما بودند که به آنها میدان دادند، هم‌اکنون باید برای حل این مسئله تدبیری اندیشه کنیم. موضوع دیگر روحیه جمعی است که ما در ایران نداریم، چراکه در ذات ما نیست. در کل ما جا برای کار بسیاری داریم، بازار، بازاری بزرگ با ظرفیت‌های بالا است. تولیدکنندگان در دهه ۱۳۷۰ انگشت‌شمار بودند که در دهه ۱۳۸۰ جان گرفتند. الیته در این مدت کسی چندان روی برندینگ کار نمی‌کند؛ به تدریج این فرهنگ وارد بازار شد. ما نباید ویزیتور چینی‌ها باشیم، ما نباید ویزیتور دیگر محصولات خارجی باشیم، ما باید محصول خود را معرفی کنیم، بنابراین باید برندسازی کنیم.
وضعیت تولید چندان مناسب نیست، هزینه‌های تولید افزایش یافته است، تولیدکنندگان موضوع مالیات را دارند، البته این قوانین کشور است و ما باید کاری انجام دهیم که بتوانیم با این قوانین راه خود را پیش ببریم در کانادا و انگلیس ارزش‌افزوده ۱۷ درصد است، ارزش‌افزوده ما چندان بالا نیست، هرچند در ایران به درستی مالیات گرفته نمی‌شود و از یک محصول در ۱۰ نقطه مالیات گرفته می‌شود. البته مالیات باید برای زیرساخت و رفاه کشور مورد استفاده قرار گیرد که انجام نمی‌شود. موضوع این است که وقتی قوانینی از سوی دولتمردان نهادینه می‌شود ما نمی‌توانیم جلوی آن بایستیم، ما تولیدکنندگان، فروشندگان و فعالان اقتصادی باید تابع قوانین باشیم، اما باید راه درست را پیدا کنیم و این موضوع مهمی است.
علیرضا زیبا افزود: دوستانی که در زمینه مالیات با مشکل مواجه شده‌اند، درصد زیادی از این مشکلات به اظهارنامه‌های مالیاتی آنها باز می‌گردد و احتمالاً این اظهارنامه‌ها با ناآگاهی در کافی‌نت‌ها پر شده‌اند. خواهش من این است که دوستان از بابت پر کردن اظهارنامه خود کوتاهی نکنند. حداقل از طریق یک فرد آگاه که در این رسته وارد است، این اظهارنامه‌ها را پر کنند.
موسوی همچنین درباره واحدهای زیرپله‌ای عنوان کرد: ما نمی‌توانیم به واحدهای زیرپله‌ای مجوز بدهیم. به تولیدکننده‌ای نامه دادیم که به شهرک صنعتی بروند، این در حالی است که شهرک‌های صنعتی از تولیدکننده مدعی جواز هستند، وقتی تولیدکننده مجوز ندارد، چگونه می‌تواند قرچک برود. موضوع دیگر درباره اتباع خارجی است که مالیات پرداخت نمی‌کنند. بیمه هم پرداخت نمی‌کنند، درحالی‌که برندهای ایرانی مطرح ما مالیات‌های بالایی پرداخت می‌کنند. از دولتمردان خواهش داریم که فکری به حال صنف ما بکنند که صنف ما در حال تعطیلی است.
قاسم موسوی عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراجان تهران درباره یراق آلات و لوازم عنوان کرد: حدود سال ۱۳۹۰ تجهیزات کارخانه تولید سرزیب را وارد ایران کردیم و در این زمینه نزدیک نیشابور یک کارخانه احداث کردیم که فقط سرزیب تولید می‌کند. طی این سال‌ها سه چهار کارخانه دیگر با همین تولیدی در کشور اضافه شده است. پیش از این ۹۵ درصد سرزیب وارداتی بود، اما هم‌اکنون ۹۵ درصد آن تولید داخلی است. همچنین حدود ۵۰ درصد زیپ در ایران تولید می‌شود که برنامه‌ریزی کردیم که این میزان تولید را افزایش دهیم.
وی افزود: در کل کسب‌وکار ما به گونه‌ای است که می‌تواند کسب‌وکار خانگی باشد خود من یک شرکت با برند خودمان راه‌اندازی کرده‌ام که موفقیت‌آمیز بوده است. موسوی ادامه داد: امیدواریم صنف سراج را به دانشگاه‌ها ببریم تا بتوانند در آنجا چه در زمینه تولید و چه در زمینه مدل تدریس کنند.
وی افزود: در صنف ما که نوعی خیاطی محسوب می‌شود، زنان نیز حضور چشمگیری دارند. باید بیشتر به سمت واحدهای تولیدی پیش رفت.
می‌توانیم به خاورمیانه ورود پیدا کنیم
قاسم موسوی عنوان کرد: تولیدکنندگان کیف برای جمعیت ۱۵ میلیون نفری مشکلی ندارند. تمام اعضای هیات مدیره از حال بد تولید گفتند. یک مدتی بازار به دلیل کرونا در رکود بود، البته در دوران کرونا اتفاق خوبی که روی داد، این بود که صادرات چین تعطیل شد و کل تاجرهای عراقی به سمت ایران آمدند و بازار صادراتی ما رونق گرفت؛ هرچند به‌دلیل بی‌تدبیری اتحادیه یا نبود آموزش یا نامناسب بودن قیمت‌ها برای صادرات، طی سال‌های اخیر از این فرصت چندان استفاده نکردیم. اخیراً که به عراق رفته بودم محصولات چینی بسیاری را مشاهده می‌کردم که عراقی‌ها عنوان می‌کردند، قیمت شما افزایش پیدا کرده است. امیدوارم آینده‌نگری داشته باشیم تا بتوانیم کمکی به هم‌صنفی‌های خود داشته باشیم. در کل نسبت به آینده خوشبین هستم. حتی می‌توانیم به خاورمیانه و حوزه خلیج فارس نیز ورود پیدا کنیم.
محسن همایونی عنوان کرد: تولید کنندگان ایرانی حامی ندارند و صفر تا صد کار برعهده سرمایه‌گذار است، سرمایه‌گذار می‌تواند از یک زیر پله کار خود را آغاز کرده باشد یا یک شرکت بزرگ باشد. در ترکیه روال کار این‌گونه نیست، چرا ما نمی‌توانیم در بازار عراق یا افغانستان یا حوزه خلیج‌فارس یا آسیای میانه رقابت کنیم. فاصله تولید تا کف انبار در چین سه ماه زمان می‌برد، این بدان معناست که سه ماه از بازار عقب می‌مانیم؛ در صورتی که اگر از ایران تولید و به عراق فرستاده شود، ۷۲ ساعت بعد کف انبار عراق است یا ۴۸ ساعت بعد می‌تواند در انبار ترکیه باشد. یا ۱۰ روز بعد به انبار اوراسیا برسد. اگر تولیدکننده را حمایت کنند و به او یارانه بدهند به تمام این بازارها ورود پیدا می‌کند. من در نمایشگاه‌های بسیاری حضور داشتم، اولین نمایشگاهی که رفتم همین پادشاه عربستان امیر ریاض بود، از محصولات چرمی خودم به او کادو دادم که تعجب کرده بود که آیا این محصول ایران است؟ مجلس به ما قول داد که ۵۰ درصد هزینه‌ها را به ما برمی‌گرداند که تاکنون هیچ هزینه‌ای به ما پرداخت نشده است.
عوارض از مواد اولیه گرفته نشود
در ادامه ذبیح‌الله کمیجانی عنوان کرد: عدم حمایت از تولیدکننده بر همه مسجل است. پیشنهاد من این است که حداقل برای واردات مواد اولیه‌ای که تبدیل به کیف می‌شود، گمرک از تولیدکننده عوارضی دریافت نکند. واردات مواد اولیه باید مورد حمایت قرار گیرد.
