یاشار آلتون‌تاش مدیرعامل کارخانه زیلان شهروند ترکیه‌ای، سرمایه‌گذار کارخانه زیلان در ایران است. شرکت زیلان با بهره‌گیری از ماشین‌آلات ایرانی، ترک و ایتالیایی خود و همچنین پرسنل ایرانی و مدیریت یاشار آلتون‌تاش و برادرش قادر شده، تحولی بزرگ را در صنعت زیره کفش ایجاد کند. این شرکت در سال‌جاری به‌شدت درگیر نوسان نرخ ارز و دلار بوده است.
شرایط سخت تولید با نوسان قیمت دلار
یاشار آلتون‌تاش در گفت‌وگو با مجله اخبار صنعت چرم و کفش درباره تغییر قیمت‌ها در زیلان عنوان کرد: در سه مرحله قیمت‌ها را افزایش دادیم، در ابتدای سال، یکبار افزایش قیمت داشته‌ایم، از این‌رو که در آن زمان با افزایش دستمزد کارگر روبه‌رو بودیم که حدود ۴ تا ۵ درصد افزایش قیمت داشتیم. بار دوم حدود تیرماه افزایش قیمت داشتیم.
در مرحله اول افزایش قیمت‌ها، قیمت دلار، ۲۶۵۰۰ تومان بود و زمانی که چک خود را از فروش قبل دریافت کردیم، قیمت دلار به ۳۲ هزار تومان رسیده بود. با دلار ۳۳ هزار تومان هم که سفارش گرفتیم، زمانی که چک خود را دریافت کردیم، دلار به ۳۷ هزار تومان رسیده بود. جنس را با دلار ۳۷ هزار تومان که فروختیم، قیمت دلار به ۴۲ هزار تومان رسید. ۴۴ هزار تومان سفارش گرفتیم که هم‌اکنون قیمت دلار به ۵۵ هزار تومان رسیده است. با این روال، تولید و کار کردن بسیار مشکل شده است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: یک جفت زیره ۳ دلار قیمت دارد که با این قیمت کنونی دلار، سه جفت زیره برای ما ۳۹ هزار تومان ضرر به همراه دارد. 50 درصد از مشتری‌های ما تنها از زیره زیلان استفاده می‌کنند، ما به مشتری‌های خود نمی‌توانیم بگوییم که زیره ۵۰ درصد گران شده و کار را به آنها گران بدهیم، یا به آنها زیره ندهیم که در این صورت کار تعطیل می‌شود و سبب بیکاری ۲۰ تا ۳۰ کارگر می‌شود.
ضرر نوسان دلار
مدیر شرکت زیلان در ادامه با اشاره به اینکه طی ماه‌های گذشته ضرر داده‌ایم، خاطرنشان کرد: طی ماه گذشته، ۲۲ میلیارد ضرر کرده‌ایم، طی ۴۰ روز گذشته ۲۷۰ هزار جفت ترمو و پی‌یو سفارش گرفتیم که این سفارش را با دلار ۴۴ هزار تومان محاسبه کردیم، هم‌اکنون قیمت دلار به ۵۵ هزار تومان رسیده است. یک جفت زیره اگر ۳ دلار قیمت داشته باشد، روی سه جفت زیره ۳۹ هزار تومان – هر جفت ۱۳ هزار تومان – ضرر می‌کنیم. بابت این موضوع ما قیمتی روی محصول خود نبرده‌ایم. البته تصمیم گرفتیم پی‌یو سفارش نگیریم. ۱۲۰ هزار جفت سفارش پی‌یو تا آخر سال داشتیم. دستگاه ما روزی سه‌هزار جفت پی‌یو تولید می‌کند، البته باید یادآور شد که برخی دستگاه‌ها خراب می‌شوند. با وجود تعطیلی‌ها محاسبه کردیم، اگر سفارش بگیریم، نمی‌رسیم این سفارش‌ها را انجام بدهیم، بنابراین براساس اندازه‌ای که می‌توانیم تولید کنیم، سفارش می‌گیریم. در غیر این صورت دچار ضرر و زیان می‌شویم.
یاشار آلتون‌تاش ادامه داد: می‌توانیم به مشتری‌ها بگوییم که قیمت‌ها افزایش یافته، منتهی حدود ۲۲ سال است که در ایران کار کرده‌ایم و تاکنون چنین اقدامی انجام نداده‌ایم، این در حالی است که درباره زیلان شایعاتی شده که زیلان ورشکسته شده یا از ایران رفته است. حاضر بودم که امسال ضرر کنیم، اما شایعه‌ای در مورد ما گفته نشود.
وی در ادامه عنوان کرد: ما تولیدکننده زیره هستیم و برای مثال روزی ۱۰ هزار جفت زیره تولید می‌کنیم. برای این میزان تقریبا بین ۴ تا ۵ تن مواد مصرف می‌شود و ما حدود ۸۰ تا ۱۸۰ تن، یعنی به اندازه دو برابر نیاز خود مواد اولیه وارد می‌کنیم تا انبارهای خود را برای دو تا سه ماه آتی پر کرده باشیم. نظر من این است که اگر هزار جفت سفارش داریم، برای ۱۵۰۰ جفت مواد داشته باشیم.
بازار ایران مشخص است از فروردین تا شهریور بازار آرامی داریم، نیمه دوم سال سفارش‌ها دو تا سه برابر می‌شود. بنابراین در نیمه دوم سال باید انبارهای خود را پر نگه داریم. امسال به دلیل شلوغی، بسیاری سفارش ندادند. این کشور ۸۵ میلیون جمعیت دارد، نمی‌توان بازار را تعطیل کرد.
سرمایه در گردش در زیلان
مدیرعامل شرکت زیلان درباره گردش مالی این شرکت عنوان کردکه ما از ابتدای سال، به میزان ۳۰ میلیارد تومان سرمایه کنار می‌گذاریم که به اندازه این سرمایه‌گذاری، ۴ ماه بعد به ما برمی‌گردد. ۳۰ میلیارد که سرمایه‌گذاری می‌کنیم پس از دو ماه، دوباره به همین میزان سرمایه‌گذاری انجام می‌دهیم که به ۶۰ میلیارد می‌رسد. ۵۰ درصد اول پس از دو ماه و ۵۰ درصد دوم پس از ۴ ماه به ما برمی‌گردد. در چنین شرایطی تجارت کردن ریسک به شمار می‌رود.
یاشار آلتون‌تاش در ادامه یادآور شد: برخی مدل‌ها در پنج سایز هستند و ۳۰ هزار جفت سفارش ما در ۳۰ روز تولید می‌شوند که سایزهای وسط تقاضای بیشتری دارند. اگر این ۳۰ هزار جفت به‌جای یک مدل، ۱۰ مدل بود، مشکلات ما کمتر می‌شد. یک جفت قالب، ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ دلار قیمت دارد که ۷۵ میلیون تومان پول آن می‌شود. یک سری قالب که شامل ۵ قالب می‌شود، بالای ۳۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. طی یک سال بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار دلار قالب خریداری می‌کنیم. در چنین شرایطی که قالب‌های گران خریداری می‌کنیم، اگر نفروشیم دچار ضرر می‌شویم.
زلزله ترکیه
مدیرعامل شرکت زیلان همچنین درباره زلزله ترکیه عنوان کرد: زلزله ترکیه، زلزله بسیار بدی بود که ۱۱ شهر با ۱۳ میلیون جمعیت را درگیر کرده است. براساس آمار، نزدیک ۶۰ هزار نفر از بین رفته‌اند که گمان می‌کنم دو سه برابر بیشتر از این آمار از بین رفته باشند. پس‌زلزله‌های بسیاری نیز آمده است. در این زلزله دولت ترکیه کمک می‌کند و کشورهای اروپایی نیز کمک می‌کنند.
آثار این زلزله هنوز مشخص نیست، اما طی چند ماه دیگر مشخص می‌شود تا چه حد در اقتصاد ترکیه تاثیرگذار بوده است. در شهرهای زلزله‌زده ۵۷ نفر افراد در حوزه بیزنس زیره کار می‌کردند که کار آنها تحت‌تاثیر این زلزله قرار گرفته است و بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل شده‌اند که برخی از آنها در حوزه کفش فعال بوده‌اند.
