صنعت کفش از جمله صنایعی است که برای تهیه مواداولیه به صنایع پتروشیمی و عرضه این مواد در بورس کالا وابسته است.اگر توزیع مواد اولیه برای تولید این صنعت به‌درستی انجام نشود، بازار با چالش‌هایی در حوزه صنعت کفش و چرم روبه‌رو خواهدشد. همچنین بالارفتن نرخ مواد اولیه موجب ایجاد مشکل برای صنایع تکمیلی و پایین‌دستی مانند صنعت کفش و چرم می‌شود و در ادامه مسیر تولیدکنندگان را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. این درحالی است که عمده مواد اولیه مورد نیاز صنعت کفش از طریق پتروشیمی‌ها و در داخل کشور تامین می‌شود. بخشی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت کفش نیز از طریق واردات تامین می‌شود که مربوط به بخش زیره کفش است.
به گزارش اخبار صنعت چرم و کفش به نقل از روزنامه صمت، با توجه به اهمیت تامین مواد اولیه برای بازار این صنعت صمت به گفت‌وگو با رئیس اتحادیه کفاشان دستدوز تهران پرداخته است. رسول شجری معتقد است دولت باید به موضوع عرضه مواد اولیه در بورس ورود کند و اجازه ندهد هرکس هر کاری دلش خواست انجام دهد.
کسب‌وکار کفاشان دستدوز در چه شرایطی به سر می‌برد؟ مهم‌ترین موانع فرا روی آنها چیست؟ چگونه می‌توان به رونق فعالان این حوزه کمک کرد؟ درحال‌حاضر نحوه عرضه مواد اولیه این صنف در بورس کالا، عرصه را به‌شدت بر آنها تنگ کرده است. برای بررسی بیشتر این موضوع مشروح گفت‌وگوی صمت با رسول شجری را بخوانید.
صنعت کفش از جمله صنایعی است که در تامین مواد اولیه نگاه ویژه‌ای به بورس کالا دارد. تامین و توزیع این مواد در بازار امروز چگونه است؟
مواد اولیه مورد نیاز برای تولید محصولات کفش نیاز به محصولاتی دارد که اغلب وابسته به واردات است. ما کارخانجات مربوط به مواد اولیه‌ای مثل چسب و چرم را داریم اما خود این کارخانه‌ها وابسته به مواد اولیه هستند تا بتوانند محصول ماقبل نهایی را تولید کنند؛ بنابراین تامین مواد اولیه محصولات این بازار علاوه بر واردات، وابسته به عرضه مواد در بورس کالاست.
درحال‌حاضر کم و کیف عرضه مواد اولیه در بورس کالا چگونه است؟
درباره عرضه مواد اولیه در بورس کالا رانت وجود دارد. در مصاحبه‌های متعدد گفته‌ام باید این وضعیت را درست کرد. خود پتروشیمی تا شهریور بیش از ۱۳۰ درصد افزایش نرخ داشت. گفتند باید با نرخ کف خلیج‌فارس بفروشیم. بعد یک‌سری دلال به بورس ورود شدند و مواد اولیه را جابه‌جا و خریدوفروش کردند و می‌کنند. این گلوگاه تولیدکننده است و از طریق آن و اتحادیه‌هاست که مواد اولیه به‌دست تولیدکننده می‌رسد. اجازه ندهند دلال روی قیمت‌ها مانور بدهد. نرخ بعد از ارائه مواد اولیه در بورس به مقدار زیادی افزایش پیدا کرد. با این روند فقط تولیدکننده‌ای از عهده خرید برمی‌آید که استطاعتش را داشته باشد. این درحالی است که اگر مواد اولیه به حد نیاز در بازار موجود باشد خودبه‌خود نرخ آن متعادل شده و به حد نصاب عرضه و تقاضا می‌رسد.
با توجه به روند فعلی، تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه کفش با مشکلی مواجه هستند؟
بله. اکنون برای تولیدکننده‌های ضعیف، مشکل ایجاد شده و این گروه قادر به تامین مواد اولیه برای تزریق به خط تولید نیستند. دولت باید در این قبیل موارد ورود کند و اجازه ندهد هرکس هر اقدامی که خواست با تامین و توزیع مواد اولیه انجام دهد. به علاوه اینکه بعد از خروج مواد اولیه از بورس هم مشکلات زیادی داریم. برخی از تولیدکنندگان خرده‌پا با خرید مواد اولیه اقدام به انبار این اقلام می‌کنند. در این شرایط اگر نظارت دقیقی وجود داشته باشد، دیگر تولیدکننده‌ای قادر به انبار مواداولیه در ابنار نبوده و با عرضه در بازار بسیاری از مشکلات سایر تولیدکنندگان حل خواهدشد.
در بحث پتروشیمی نیز باید نظارت‌ها بیشتر شود. بسیاری از دلال‌ها از فرصت بازار بهره‌برداری کرده و عده‌ای هم به انبار مواد اولیه و سوءاستفاده از شرایط رو می‌آورند. همچنین درباره مواد اولیه و واردات آن باید کارشناسی شود.
باید با نگاه واقع‌بینانه و کارشناسی نسبت به واردات مواد مورد نیاز اقدام کرد. از سوی دیگر باید کارخانه‌ّهای تولیدکننده مواد اولیه را از طریق پتروشیمی یا واردات تجهیز کنیم. به این ترتیب، کارخانه‌هایی که محصول ماقبل محصول نهایی را تولید می‌کنند دایر می‌شوند، رونق می‌گیرند، کالای نهایی را تولید می‌کنند و صادرات هم امکان‌پذیر می‌شود. برای رسیدن به این نقطه به حمایت نیاز است.
با توجه به شعار سال مبنی بر «تولید؛ پشتیبانیها، مانع‌زدایی‌ها» چه اقداماتی برای رفع موانع تولید در این عرصه می‌توان انجام داد؟
این واقعیتی انکارناپذیر است که برخی از رویه‌ّها و کارها به روند تولید ضربه می‌زند. با توجه شعار سال جا دارد همکاری بیشتری در بدنه دولت و بخش خصوصی شکل گرفته و گام‌های عملیاتی برای رفع موانع تولید برداشته شود. به علاوه اینکه باید با آسیب‌شناسی موانع پیشین، آیین‌نامه‌ها، مصوبات و قوانین اجرا نشده را نیز مورد بازبینی قرارداده و اجرایی کرد. آنچه مسلم است ما در بخش قوانین با کسری قابل‌توجهی مواجه نیستیم و در اجرای مصوبات ضعف داریم. مانند آنچه برای مصوبه استقرار در شهرک‌های صنعتی رخ داد. اجرای این مصوبه در حوزه فعالان صنعت کفش به حمایت نیاز دارد. با توجه به شرایط اقتصادی روز، ساخت‌وساز شهرک‌های صنعتی به خوبی انجام نشد.
همچنین با توجه به گذشت حدود دو سال از شیوع کرونا، رکود اقتصادی و وضعیت نگران‌کننده بانک‌ها؛ دولت باید به هر نحوی شده از تولیدکنندگان و فعالان این صنعت حمایت کند تا بتوانیم همکاران را در شهرک صنعتی مستقر کنیم. بسیاری از فعالان این صنعت نسبت به خرید زمین در شهرک‌های صنعتی اقدام کرده و با توجه به مشکلات موجود همچنان در بلاتکلیفی مانده‌اند. اگر قرار است در سال جدید حمایتی برای رفع موانع تولید داشته باشیم باید در گام نخست این موضوعات مهم ساماندهی شوند. در این صورت، حتی برای صادرات هم می‌شود از این ظرفیت استفاده کرد.
بازار فروش و صادرات محصولات کفش دستدوز در چند ماه گذشته چگونه بوده است؟
درباره محصولات کفش دستدوز و صنایع وابسته به عراق، افغانستان و جمهوری آذربایجان و برخی مناطق روسیه صادرات داریم. حجم صادرات در مقایسه با سال‌های قبل اندکی افزایش یافته است. در زمینه فروش بازار داخلی نیز می‌توان گفت؛ فروش نسبت به سال گذشته خیلی بیشتر بود. در سایه درایت دولت، واحدهای صنفی توانستند کالاهایی را که دپو کرده بودند در بهمن و اسفند بفروشند. البته فروش مانند سال ۹۷ و قبل از آن نبود اما خیلی از گره‌ها را باز کرد.
تنها راه رونق تولید و خروج از رکود، توسعه صادرات است؛ بنابراین باید اقدامات لازم برای توسعه صادرات محصولات تولیدی در این بخش انجام شود. درحال‌حاضر سالانه ۱۰۰ میلیون دلار کفش چرم دستدوز صادر می‌شود اما این مقدار کافی نیست و باید بیشتر شود و به‌طور قطع در راستای رونق تولید باید بازار‌های هدف صادراتی هم افزایش یابد.
و در نهایت اینکه حال و روز فعالان این کسب‌وکار این روزها چگونه است؟
حدود ۶ تا ۷ هزار واحد صنفی فعال در تهران مشغول به فعالیت هستند و این درحالی است که با توجه به شرایط کرونا بسیاری از واحدهای تولیدی، به‌دلیل نداشتن نقدینگی نمی‌توانند فعالیت کنند. به علاوه اینکه بسیاری از اقلام همچون کفش تحت‌تأثیر نوسانات نرخ ارز هستند. امیدواریم با حمایت دولت از این صنف، کمبود مواد اولیه در بازار تأمین شود.
