شانس اصناف صاحب سبک در بازارهای رقابتی بالا است
یکم تیر روز اصناف بود و بسیاری از مسئولان و فعالان اقتصادی در این روز از ظرفیتهای اصناف و مشکلاتشان سخن گفتند.
پرداختن به اصلاح قانون نظام صنفی، مالیات، بیمه، حدود صنفی، موازیکارهایی که در دیگر نهادها انجام میشود، رفع موانع تولید، تنظیم بازار، تعیین نرخها، تعامل با دولت و مجلس، استفاده از ظرفیتهای فرهنگی اصناف و… هر کدام از اینها موضوعهایی است که سخن از آنها هر سال در روز اصناف تکرار میشود اما به نظر میرسد کمتر به ظرفیتهای صادراتی تولیدات صنفی که با هزینههای پایین ایجاد شده و بهواسطه ذات نحوه تولید، الگوها و طرحها صاحب سبک هستند، پرداخته شده است. حال اینکه بسیاری از تولیدات صنفی میتوانند در صحنه رقابتهای اقتصادی بینالمللی مشتریان وفاداری را برای خود رقم زنند.
بهگزارش صمت، در یک سال و نیم گذشته با افزایش نرخ دلار، شاهد استقبال چند کشور همسایه از محصولات کشاورزی ایران بودهایم که پیشتر در گزارشهایی مفصل به آسیبها و البته فرصتهای پیش آمده در این زمینه نیز پرداختیم.
گفتیم که برخی از همسایگان با ارزان خریدن محصولات کشاورزی سر زمینهای کشاورزی، آنها را بستهبندی کرده و از کشور خارج میکردند. اما اینها محصولات کشاورزی بودند و اگرچه در ارتباط مستقیم با بازار بودند اما ارتباط مستقیمی با آنچه تولیدات صنفی مینامیم، نداشتند.
حال تهدید پیش آمده را چطور میتوان به فرصتی برای رونق تولید و صادرات محصولات صنفی تبدیل کرد؟ در «استراتژی توسعه صادرات محصولات صنفی» که سال ۹۴ نوشته و منتشر شد، ۱۶ گروه از محصولات تولیدی اصناف دارای ظرفیت بالقوه و حتی بالفعل صادراتی معرفی شدند.
این ۱۶ گروه از این قرار هستند: «طلا، جواهر، نقره و سنگهای قیمتی»، «مبلمان»، «شیرینی و شکلات»، «گل و گیاه»، «خشکبار»، «گیاهان دارویی»، «پوشاک»، «لوستر و بلور»، «سنگهای ساختمانی»، «آجر، کاشی و سرامیکهای سنتی»، «محصولات لیتوگرافی و چاپ و بستهبندی»، «محصولات پلاستیکی و نایلون»،«ظروف ملامین»، «کیف، کفش و چرم«، «صنایعدستی» و «کابینت». البته در این استراتژی به ۷ گروه هم از مشاغل تخصصی و خدمات فنی صنفی برای اعزام نیروی کار و خبره پرداخته شد در این گزارش به این موضوع میپردازیم که تولیدات صنفی بهطور بالقوه چه ظرفیتهای صادراتی دارند و برای بهبود صادرات این محصولات در شرایطی که دلار گران شده است چه کاری میتوان از پیش برد؟
روسها کفش ایرانی میخواهند
همان طور که اشاره شد، کفش یکی از گروههای تولیدی اصناف است که ظرفیت صادراتی دارد. چند روز پیش رسول شجری، رئیس اتحادیه کفاشان دستدوز تهران نیز همین امر را تایید کرد و به صمت گفت: با صرف هزینههای زیادی توانستهایم بازار روسیه را به کفش ایرانی علاقهمند کنیم.
در این راستا همکاران ما با شرکت در چندین نمایشگاه توانستهاند به چنین جایگاهی برسند. اما این مقام صنفی سخنان خود را این گونه تکمیل کرد: هم اکنون از روسیه سفارش کار داریم اما نمیتوانیم تولید کنیم. از ابتدای سال، واحدهای تولیدی کفشهای دستدوز که بیش از ۴ هزار واحد صنفی هستند، به شدت با کمبود و گرانی مواد اولیه روبهرو شدهاند و کار در بسیاری از تولیدیها به اجبار متوقف شده است. برخی توزیعکنندگان مواد اولیه نیز از این شرایط سوءاستفاده میکنند.
چند مشتری خارجی برای کلوچه لاهیجان
نمونههای صادراتی تولیدات صنفی کم نیستند به عنوان نمونه آنچنان که گفته شد گروهی دیگر که از آن بهعنوان ظرفیت صادراتی یاد شده، شیرینی و شکلات است و در این راستا گفته میشود که لاهیجان به عنوان قطب تولید کلوچههای صادراتی ایران مشتریانی از کشورهای عراق، جمهوری آذربایجان، امارات، ترکمنستان و کشورهای افریقایی داشته است. اما حجم وزنی و ریالی این تولیدات صنفی (که البته آمار و اطلاعات دقیقی از آن ارائه نمیشود) تا آنچه مطلوب است، فاصله بسیار دارد. حال اینکه در این زمینه باید چه کرد؟
برخی تولیدات صنفی صاحب سبک هستند
رئیس اتاق اصناف ایران به مناسبت روز ملی اصناف در گفتوگویی کوتاه با صمت با اشاره به روز ملی بزرگداشت اصناف گفت: بهدلیل جایگاه مهمی که اصناف در طول تاریخ و در عرصههای گوناگون برای کشور ایفا کردهاند، روزی بهعنوان روز اصناف نامگذاری شده است.
سعید ممبینی بیان کرد: اصناف در لحظات مهم و حساس کشور از نظر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، دفاع مقدس، پیروزی انقلاب اسلامی و… ایفای نقش کرده و تاثیرگذار بودهاند. این روز مناسبت و بهانهای است برای اینکه به وضع موجود اصناف پرداخته شود و از تواناییهایی که در سالهای گذاشته از آنها دیدیم در شرایط امروز استفاده کنیم.
ممبینی درباره اهمیت استفاده از ظرفیت و توان تولید در واحدهای صنفی برای صادرات بیان کرد: بیش از ۶۰۰ هزار نفر در حوزه تولیدات صنفی اشتغال دارند و در برخی رشتهها و رستههای تولیدی هم صاحب سبک هستند. بهعنوان مثال صنوفی مانند پوشاک، کیف و کفش و… که بخش قابلتوجهی از نیاز داخلی را تامین میکنند اما شاید در گذشته کمتر نگاه صادراتی به تولیدات صنفی داشتهایم. وی بیان کرد: شرایط اقتصادی امروز کشورمان از نظر تحریمها، نرخ ارز، کاهش درآمدهای ناشی از نفت -که البته بینیازی به وابستگی به نفت شرایط مثبتی است- موجب شده که تمرکز بر تولید صادراتمحور را جدیتر احساس کنیم.
در این راستا باید در صحنه رقابت بینالمللی قیمتها را رقابتی کنیم .محصولات صنفی با توجه به طبیعت و ذات فعالیتهای صنفی میتوانند با هزینه تمام شده کمتری در صحنه رقابت قرار گیرند.
ممبینی بیان کرد: بنابراین در برنامه رونق تولید اصناف میخواهیم که تولیدات صنفی را به سمت و سوی تولیدات صادراتمحور هدایت کنیم و از سوی دیگر آنها را به صنایع بالادستی متصل کنیم.
ما معتقدیم تولیدات صنفی میتوانند تامینکننده بسیاری از نیازهای صنایع بزرگ باشند که اگر این چنین شود، باعث بهبود کیفیت و کاهش نرخ کالاها خواهد شد.
براساس این گزارش، مشاهدههای میدانی ما بهعنوان رسانهای تخصصی موید این نکته است که برخی تولیدکنندگان آینده بین از سختیهای پیش آمده استقبال کرده و میخواهند آن را تبدیل به فرصت کرده، از سود روزانه گذشته و رقابتیتر عمل کنند تا آیندهای روشن را برای تولیدی خود و البته کشور ایران بسازند.
امید است که با مدیریت درست و همکاریها بین دولت و حلقههای تولید، شاید افزایش کیفیت تولید در بخشهای صنفی و البته صنعتی و کشاورزی بوده و بر صادراتی موثر و هوشمندانه بیفزایم.
مژده پورزکی، صمت