«چرم مشهد»، برندی نام‌آشنا در حوزه صنعت چرم در ایران به‌شمار می‌رود. این برند که در آستانه ۲۵ سالگی قرار دارد، در سال ۱۳۷۵ با هدف ارتقای محصولات ارزش‌افزوده در صنعت چرم ایجاد شده است. در چرم مشهد، زنجیره تولید محصولات چرمی از تبدیل پوست خام به چرم و چرم به محصولات چرمی و عرضه انجام می‌شود. در حقیقت، چرم مشهد نخستین کارخانه‌ای است که زنجیره تامین چرم را دارد. این برند معتبر چرم در ایران، به تولید انواع البسه زنانه و مردانه، انواع کیف‌ها و دستکش اشتغال داشته و در حال پیشرفت روزافزون در سطح کشور است.
چگونه وارد چرم مشهد شدم
بابک مصری مدیرعامل چرم مشهد متولد تهران در سال ۱۳۴۹ است. او فارغ‌التحصیل رشته مهندسی شیمی دانشکده فنی دانشگاه تهران است که برای تحصیل به کشور کانادا سفر کرده و در آنجا یک دوره کارشناسی و دوره MBE را سپری می‌کند و پس از آن نیز در سال ۱۳۸۴ به ایران بازمی‌گردد و سپس ازدواج می‌کند و مشغول به کار می‌شود. هم‌اکنون به غیر از چرم مشهد یک شرکت تولید مواد شوینده را نیز در مشهد اداره می‌کند.
«مجله اخبار صنعت چرم و کفش» با «بابک مصری» مدیر عامل «چرم مشهد» به گفت‌وگو نشسته است. بابک مصری درباره اداره چرم مشهد عنوان کرد: مهندس رضا حمیدی به‌عنوان بنیانگذار چرم مشهد، در حوزه‌های مختلفی همچون فرش، چرم، نان، پتو و حوله کار کرده‌اند. حدود ۶ سال پیش احساس کردم که وضعیت چرم بسیار مریض است و حال و روز خوبی ندارد، به همین خاطر و با یک تلنگر، احساس مسئولیتی در من ایجاد شد تا به این حوزه سر و سامانی بدهم، از این‌رو طی جلسه‌ای که با مهندس حمیدی داشتم، عنوان کردم که اوضاع و احوال چرم مشهد مساعد نیست و پیشنهاد دادم که می‌توانم مسئولیت آن را قبول کنم و مطمئنم که از عهده این کار برمی‌آیم، ایشان نیز به من اعتماد کردند و کار را به من سپردند.
طی دو سال شرکت را از زیان انباشته خارج کردم
مصری در ادامه توضیح داد: هرچند سیستم مدیریت سنتی با مدیریت نوین متفاوت است و درک متقابل از همدیگر کار بسیار سختی است، اما لازم بود به‌گونه‌ای پیش بروم که اعتماد هیات مدیره را از خودم سلب نکنم و طی یکی دو سال قادر شدم شرکت را از زیان انباشته خارج کنم و به سوددهی برسانم و فروشگاه‌ها و مدل‌های مختلف ارائه داده، طراحانی از ایتالیا و ترکیه آوردم، دکوراسیون‌ها را تغییر داده و تغییراتی در بازار ایجاد کردم. در کل روز به روز چرم مشهد را به سمت مدرن شدن پیش بردم. بنابراین زمانی که نتایج کار را مشاهده کردند، از سوی مجموعه بیشتر به من اعتماد شد. وی در ادامه عنوان کرد: من از یک‌سو تلاش کرده‌ام کالای باکیفیت و مدرن و جدید روانه بازار کنم و از سوی دیگر نیز تمام همتم را به کار گرفته‌ام که با همکاران خود در حوزه صنعت چرم، نهایت تعامل را داشته باشم و آنها را رقیب خود نپندارم، چراکه هر کس به نوبه خود در این بازار تلاش کرده است و هر اندازه که این صنعت قوی باشد، خارجی‌ها نمی‌توانند به آن ورود پیدا کنند.
حال خوب پرسنل برای ما مهم است
مصری در پاسخ به این پرسش که چه عواملی سبب شد تا چرم مشهد به عنوان یک برند در کشور بدرخشد، گفت: من به شخصه هر جا که این صنعت نیاز به کمک داشته و من قادر به کمک بوده‌ام، دریغ نکرده‌ام. در مجموعه خود نیز برند کارفرمایی ایجاد نکرده و سیستم ما بر این اساس است که پرسنل ما چه در کارخانه، چه در فروشگاه و چه در دفاتر باید حالشان خوب باشد. در حقیقت سیستم ما براساس ایجاد شادی برای پرسنل است، چراکه حس خوب یک کارمند نتیجه مستقیم با بهره‌وری او دارد. بهره‌وری بالا سبب سودآوری بیشتر برای مجموعه می‌شود. از این‌رو هزینه بیشتر برای پرسنل در نهایت سبب سودآوری بیشتر کل مجموعه می‌شود.
اشتغالزایی ۲ هزار نفری در چرم مشهد
مدیرعامل چرم مشهد در ادامه با اشاره به اهداف این مجموعه خاطرنشان کرد: هدف چرم مشهد در وهله اول، مبارزه با خام‌فروشی بوده است. سال‌های پیش پوست، کراست و سالامبور ایران تقریبا به‌صورت مجانی به ترکیه و ایتالیا صادر می‌شد. هدف چرم مشهد آن بود که از این کار پیشگیری به عمل آورد، چراکه با صادرات آن، در خارج از کشور تبدیل به محصول می‌شد و با چندین برابر قیمت یا توریست آن را خریداری می‌کرد یا به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شد. این خام‌فروشی همراه با ضررهای بسیاری برای کشور بود، چراکه کثیف‌ترین کار چرم‌سازی سالامبورسازی است که در داخل اتفاق می‌افتاد و کارگران این حوزه با مشکلاتی همراه بودند و در حقیقت این شغل جزو کارهای سخت و زیان‌آور به‌شمار می‌رود و به خاطر سختی کار این افراد ۲۰ ساله بازنشسته می‌شوند.
مصری ادامه داد: سالامبور با ارزش‌افزوده ۱۰ تا ۱۵ برابری تولید و صادر شده و دوباره به خود مشتری ایرانی فروخته می‌شد. سعی ما بر این بود که از این کار پیشگیری به عمل آوریم و سالامبور را تبدیل به چرم کنیم تا ۲۰ الی ۳۰ درصد ایجاد ارزش‌افزوده کرده باشیم و ۱۰ نفر دیگر را نیز مشغول به کار کنیم، البته زمانی که سالامبور تبدیل به چرم می‌شود، این ۱۰ نفر تبدیل به ۵۰ نفر می‌شوند. دقیقا اتفاقی که در کارخانه ما روی داده است؛ در مجموعه ما در بخش سالامبورسازی ۱۰ تا ۱۵ نفر و در نهایت ۲۰ نفر مشغول به کار هستند، اما در چرم‌سازی این تعداد به ۶۰ تا ۷۰ نفر می‌رسد؛ در مرحله برش و دوزندگی، این تعداد اشتغال به ۳۰۰ نفر می‌رسد. در بخش الگوسازی و طراحی نیز افراد دیگری اضافه شده و در فروشگاه هم ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر دیگر مشغول به کار می‌شوند. مشاهده می‌کنید که چگونه در یک بخش کار با مواد خام که ۱۰ تا ۱۵ نفر مشغول به کار هستند را می‌توانید با ایجاد ارزش‌افزوده به ۷۰۰ نفر اشتغالزایی برسانید. همان‌گونه که فهرست بیمه‌شدگان چرم مشهد ۷۰۰ نفری هستند.
وی در ادامه بیان کرد: همچنین بازنشسته‌های مجموعه کارگاه‌هایی ایجاد کرده‌اند و صد درصد محصول خود را برای ما تولید می‌کنند که جمع نیروهای آنها در تهران و تبریز به حدود ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ نفر می‌رسد، بنابراین اشتغالزایی چرم مشهد به‌صورت مستقیم به ۲ هزار نفر می‌رسد که البته اشتغالزایی غیرمستقیم آن شامل خدمات، حمل و نقل و سرویس، چندین برابر می‌شود و این نمونه یک زنجیره ارزش کامل تامین است که برای کشور ارزش‌آفرینی می‌کند که هم از خام‌فروشی پیشگیری به عمل می‌آورد و هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم در تولید ناخالص ملی اثر مثبت دارد. تمام این عوامل سبب می‌شود که به تولید و میهن‌پرستی خود افتخار کرد.
وضعیت چرم مشهد
مصری درباره وضعیت این روزهای چرم مشهد عنوان کرد: خوشبختانه باوجود شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت تحریم‌ها و ناملایمات موجود در اقتصاد کشور، اما وضعیت چرم مشهد خوب است، این در حالی است که تولیدکنندگان با بخشنامه‌ها و قوانین دست و پاگیر داخلی روبه‌رو هستند، به‌گونه‌ای که خود رهبر معظم انقلاب عنوان کردند که از سال ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۰ حدود ۱۵۰۰ بخشنامه تنها در گمرک ایران صادر شده است. این بدان معناست که طی این سه سال، روزی ۴ بخشنامه صادر شده است. بدون شک با این رویه امور کشور پیش نمی‌رود.
وی در ادامه افزود: اوضاع سیاسی و قانون‌گذاری کشور خوب نیست و تحریم‌ها نیز مزید بر علت شده است. البته دولت و مجلس شورای اسلامی می‌توانند کمک کنند تا مشکلات برطرف شود. واقعا اگر به سخنان رهبری گوش بدهند و کتابچه ۴۰ صفحه‌ای که چاپ شده است را اجرایی کنند، بدون شک تولیدکنندگان و مردم وضعیت بهتری خواهند داشت.
فروشگاههای چرم مشهد
مدیرعامل چرم مشهد در ادامه با اشاره به تعداد فروشگاههای این برند، بیان کرد: چرم مشهد هم‌اکنون ۶۵ فروشگاه دارد، البته برخی از فروشگاههای کوچک را تعطیل کرده و در عوض ۱۰ تا ۱۵ فروشگاه بزرگ به مجموعه اضافه کرده‌ایم. فضای فروشگاهی ما قبل از قبول مسئولیت بنده ۳۶۰۰ متر بود که هم‌اکنون به بالای ۱۵ هزار متر رسیده است، البته باید یادآور شوم که حدود ۴ تا ۵ فروشگاه ۳۰۰ تا ۴۰۰ متری ظرف ۶ ماه آینده در بندرعباس، کیش، اصفهان، قزوین، تبریز، تهران، مشهد و مازندران به مجموعه چرم مشهد اضافه خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که در خارج از کشور فروشگاه دارید، عنوان کرد: به‌دنبال ایجاد فروشگاه در خارج از کشور هستیم و در این راستا و برای سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ در حال برنامه‌ریزی برای این امر هستیم. البته اگر با قدرت وارد شویم، دو شعبه ایجاد خواهیم کرد و در این راستا قصد داریم به‌صورت بسیار هدفمند و با بررسی دقیق وارد شویم تا در آنجا پایدار بمانیم.
تولیدات چرم مشهد
مدیرعامل چرم مشهد درباره تولیدات این برند معتبر کشور در زمینه چرم عنوان کرد: چرم مشهد کفش تولید نمی‌کند. کماکان نیز کارخانه تولید کفش جزو برنامه‌های این مجموعه نیست. ولی حجم کار بسیاری از پیمانکاران خوب ایران متعلق به چرم مشهد است.
مصری همچنین درباره نحوه ارتباط‌گیری با چرم مشهد عنوان کرد: هم روی وب‌سایت و هم اینستاگرام چرم مشهد تمام راه‌های ارتباطی قرار دارد. ما همیشه به‌دنبال پیمانکاران خوب هستیم و از همکاری آنها استقبال می‌کنیم.
کیفیت مورد نظر چرم مشهد
مصری درباره کیفیت چرم مشهد برای تولید کیف و کفش عنوان کرد: کارگاه‌هایی که عنوان کردم، بیشتر برای ما کیف تولید می‌کنند و هنوز ظرفیت فروش ما ۵۰ درصد از تولید پیش است، بنابراین کارگاه‌هایی که بتوانند با کیفیت و استانداردهای ما کار کنند، از همکاری با آنها استقبال خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که درباره این استانداردها توضیح بیشتری بدهید، عنوان کرد: به لحاظ کیفی باید بهترین نوع چرم را انتخاب کنند، البته در زمینه کیف خود ما به آنها چرم می‌دهیم. در زمینه کفش حتما باید چرمی باشد که دوپوستی نباشد، خراش نداشته و چرم سالم و درجه یکی باشد. دوخت نیز برای ما بسیار اهمیت دارد، همچنین قالب و راحتی کفش مهم به‌شمار می‌رود. علاوه بر این، بهترین مواد اولیه در زیره مورد استفاده قرار گرفته باشد.
مصری همچنین یادآور شد: در سا‌ل‌جاری دو سه پیمانکار باکیفیت خوب پیدا کرده‌ایم که به مجموعه اضافه شده‌اند و برای ما کفش تولید می‌کنند، البته همچنان جا برای همکاری بیشتر وجود دارد. ما از پیمانکاران، به‌ویژه در زمینه کفش زنانه در هر جای ایران که قصد همکاری داشته باشند، استقبال می‌کنیم.
بنیانگذار چرم مشهد در مسیر تولیدات مختلف
مدیرعامل چرم مشهد درباره رضا حمیدی بنیانگذار چرم مشهد عنوان کرد: آقای حمیدی هر بار یک کارخانه راه‌اندازی کرده‌اند و با آن یک حرکت ملی انجام داده‌اند. در زمینه فرش، قصد داشتند جلوی واردات فرش ماشینی بلژیکی را بگیرند که در این زمینه موفق عمل کرده‌اند. پتو از کره‌جنوبی وارد کشور می‌شده، با ایجاد کارخانه قصد داشتند جلوی واردات پتو را بگیرد. بعد برای پیشگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش‌افزوده در داخل به سراغ چرم می‌آیند. در زمینه نان مشاهده می‌کند که در نان سنتی ۱۸ درصد آرد هدر می‌رود، در حالی که در نان صنعتی، تنها یک درصد دورریز دارد که به سمت تولید نان صنعتی روی می‌آورد. در زمینه حوله نیز ماجرا از این قرار است که در فروشگاهی یک خانم از فروشنده می‌پرسد که آیا این حوله ایرانی است، فروشنده با لحنی خاص عنوان می‌کند که این حوله برای استانبول است، مهندس حمیدی که شاهد این برخورد هستند، مصمم می‌شوند کارخانه حوله راه‌اندازی کنند که هم‌اکنون این کارخانه جزو پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین کارخانه‌های حوله در سطح خاورمیانه است که ۲۴ ماشین بافندگی تمام اتوماتیک دارد که کارخانه بعدی، حدود سه تا چهار ماشین دارد. خط کامل ریسندگی، رنگرزی و دوزندگی دارد که صفر تا صد درصد تولید حوله در آن کارخانه انجام می‌شود. او در رشته نساجی تحصیل کرده و به این کار علاقمند است.
چرم مشهد در راستای مسئولیت‌های اجتماعی
مصری درباره مسئولیت‌های اجتماعی چرم مشهد عنوان کرد: آقای مهندس حمیدی همواره معتقد هستند، ما در قبال جامعه‌ای که در آن تولید می‌کنیم مسئولیت‌هایی برعهده داریم و باید کار خود را به نحو احسنت انجام بدهیم. هرجا احساس کردند که نیاز به کمک است، وارد عمل می‌شوند. البته نخستین جایی که ورود کرده‌اند، پرسنل مجموعه بوده است، از این‌رو ما برای تمام پرسنل چرم مشهد که واجد شرایط باشند، شروع به خانه‌سازی کرده‌ایم و به غیر از پرسنل جدید برای بیشتر نیروهای گروه مشهد که بیش از ۵ سال در مجموعه مشغول به کار بوده‌اند، خانه ساخته‌ایم. تاکنون ۱۲۵۷ واحد مسکونی به روش تعاونی تحویل نیروها داده‌ایم. هم‌اکنون بزرگترین مشکل ما وزارت مسکن و شهرسازی در آستان قدس و مشهد است که زمین در اختیار ما قرار نمی‌دهند. در چرم مشهد ۱۰۰ نفر واجد شرایط خانه هستند و بزرگترین دغدغه من این است که این ۱۰۰ نفر را نیز صاحب خانه کنم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین برای پرسنل مجموعه، خدمات درمانی و رفاهی فراهم کرده‌ایم و حتی مشاور روانشناس برای پرسنل داریم تا آنها بدون استرس و با حس خوب به کار خود ادامه بدهند.
مصری با اشاره به سایر مسئولیت‌های اجتماعی در بیرون از مجموعه عنوان کرد: سایر مسئولیت‌های اجتماعی ما در راستای حمایت از معلولان است که در مشهد مجتمع فیاض‌بخش بزرگترین حامی است. به صورت کلی ۱۰ درصد از درآمدهای مجموعه مهندس حمیدی به امور عام‌المنفعه تعلق می‌گیرد و حتی در مجموعه‌ها یک بخش امور خیریه وجود دارد که با مدیریت حمید مستشاری اداره می‌شود.
مدیرعامل چرم مشهد ادامه داد: همچنین برای معلولان، ورزشگاه و مرکز آب‌درمانی ساخته‌ایم که زمانی ترک‌ها از ترکیه به این مرکز آمده بودند، عنوان کردند که مشابه چنین مرکزی در خاورمیانه وجود ندارد. برای آنها کلینیک دندانپزشکی پیشرفته و سایر کلینیک‌ها را ساخته‌ایم و بهترین پزشکان را برای آنها گرفته‌ایم. حتی یک واحد بزرگ برای معلولان ساخته‌ایم که وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی آن را افتتاح کردند.
مصری تصریح کرد: در بخش بیماری‌های سرطانی نیز درمانگاهی با عنوان مجتمع درمانی رضا ایجاد کرده‌ایم که آنجا را خیران مختلف البته با پرچمداری گروه آقای حمیدی ساخته‌اند و ماشین‌آلات تشخیص و درمان سرطان را خریداری و نصب کرده‌اند. در کنار آن نیز یک آسایشگاه هتل مانند برای همراهان بیماران راه‌اندازی کرده‌ایم. البته باوجود درخواست بالای بیماران سرطانی، اقدام به ساخت بیمارستان قاسم‌آباد مشهد کردیم. زمین آن را خیری به نام آقای ناظران داده بودند که ما نیز به نام «بیمارستان ناظران» آنجا را ساختیم که حدود ۸ ماه پیش راه‌اندازی شده است و در این راستا بهترین پزشکان را برای مجموعه گرد هم آورده‌ایم.
وی افزود: در راستای مسئولیت‌های اجتماعی، همکاری با دانشگاه فردوسی مشهد را آغاز کرده‌ایم. دختران دانشجو نیاز به خوابگاه داشتند، زمین را خود دانشگاه تحویل داد و ما برای آنها یک خوابگاه ۸۰۰ واحدی ساختیم.
مدیرعامل چرم مشهد در ادامه تاکید کرد: البته مهمترین اقدام ما در راستای مسئولیت‌های اجتماعی، ساخت مدارس فنی و حرفه‌ای و هنرستان است. براساس آمار کشور ۵ میلیون لیسانس و فوق‌لیسانس بیکار در کشور وجود دارد. ما هم‌اکنون بزرگترین فنی- حرفه‌ای‌ساز کشور هستیم. برای نمونه در زلزله بم علاوه بر کمک‌های اولیه، هنرستان درجه یک برای آنها ساختیم.
مصری درباره اهمیت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای یادآور شد: کشورهای پیشرفته‌ای مانند آلمان، امریکا و ژاپن که در صنعت موفق عمل کرده‌اند، ۲۰ درصد از فارغ‌التحصیلان دبیرستان‌های آنها به‌دنبال تحصیلات آکادمیک می‌روند و به علم کشورشان کمک می‌کنند و ۸۰ درصد از طریق مدارس پلی‌تکنیک و فنی و حرفه‌ای کار یاد می‌گیرند و جذب صنعت کشورشان می‌شوند. اگر مهندس شوند در محل کارشان مهندس می‌شوند و به همین دلیل آلمان با ۸۰ میلیون نفر اقتصاد چهارم دنیاست و ما با ۸۰ میلیون نفر جمعیت در کجا قرار داریم؟ در ایران این نسبت ۲۰ به ۸۰ درصد دقیقا برعکس است، ۸۰ درصد تا دکترا پیش می‌روند و ۲۰ درصد مهارت حرفه‌ای کسب می‌کنند. از این رو مجموعه ما در راستای ایجاد مراکز فنی و حرفه‌ای در خراسان آنقدر مدارس فنی و حرفه‌ای ایجاد کرده که این نسبت را ۴۰ به ۶۰ درصد رسانیده‌ایم، به گونه‌ای که این مراکز حدود ۳ هزار نفر در سال فارغ‌التحصیل دارند و بررسی‌ها نشان می‌دهد که این افراد کمتر از ۶ ماه وارد بازار کار شده‌اند. شرط ما این است که این افراد با دیپلم وارد این مراکز شوند، جالب است که ما متوجه شدیم که حتی افرادی با مدرک فوق‌لیسانس هم وارد این مراکز شده‌اند. این مراکز رشته‌های مختلف از جمله جوشکاری، مکانیکی، باغبانی، گلدوزی، نجاری، الکترونیک، آهنگری، لوله‌کشی و تاسیسات و در زمینه چرم و کفش نیز دوزندگی و سراجی دارند.
وی در پایان افزود: در تهران نیز حامی مراکزی همچون محک و… هستیم. همچنین با دانشگاه پلی‌تکنیک و علوم پزشکی مشهد همکاری داریم و کمک‌هایی نیز به آنها می‌کنیم.
