شهرک صنعتی چرمشهر تبریز یکی از مهم‌ترين شهرک‌های صنعتی در ايران است كه بيش از 380 كارخانه چرم‌سازی را در خود جای داده است. چرم تبريز شهرت جهانی دارد و فعالان اين صنعت معتقدند كه براي حفظ جايگاه خود در بازار جهاني بايد همواره مرغوب‌ترين نوع چرم را توليد و عرضه كنند. با مهدی امينی، رئيس شهرک صنعتی چرمشهر تبريز در خصوص روند فعاليت اين شهرک گفت‌وگو كرديم كه در ادامه می‌خوانيد:
وضعيت صنعت چرم در تبريز را طي يك سال گذشته چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
صنعت چرم تبريز هم همانند ساير صنايع در سراسر كشور، سال سختي را پشت سر گذاشت. با وجود اينكه توليدكنندگان كيف و كفش محصولات جديد و بسيار زيبايی را براي نوروز 1399 آماده كرده بودند اما در آخرين روزهای سال 1398 كه ويروس كرونا در ايران شيوع پيدا كرده بود، بازار شب عيد از دست رفت. و توليدكنندگاني كه توليدات خود را براي عرضه در بازار شب عيد آماده كرده بودند، نتوانستند كالاهای خود را بفروشند. از طرفي توليد كفش‌ها و صندل‌هاي تابستاني نيز متوقف شد. هر ساله گردشگران داخلی و خارجی زيادی به تبريز مي‌آمدند و طبيعتا بازار فروش كفش نيز رونق داشت، اما متاسفانه سال گذشته بازار كفش از حضور گردشگران نيز بي‌نصيب ماند. با تعطيلي مدارس، خريد كيف و كفش مدرسه نيز انجام نشد و به طور كلي بازار با ركود عميقي مواجه شد. اما با تمام شرايط به وجود آمده، كارخانه‌هاي شهرك چرمشهر تلاش خود را كردند تا مانع تعطيلي خط توليد يا اخراج كارگران كارخانه شوند.
در حال حاضر قيمت چرم در چه بازه قيمتي قرار دارد ؟
البته قیمت چرم به کیفیت و نوع پوست بستگی دارد، با اين حال در حال حاضر 15 هزار تومان تا 50 هزار تومان در بازار موجود است و با توجه به كيفيت ساخت، مواد استفاده شده، تنوع و زيبايي قيمت‌ها متفاوت است.
به نظر مي‌رسد در سال‌هاي اخير تنوع چرم تبريز بيشتر شده است. دليل اين امر چيست؟
بله درست است. تا چند سال پيش توليدات واحدهايي كه در چرمشهر فعاليت مي‌كردند در دو رنگ مشكي و قهوه‌اي خلاصه مي‌شد، اما به جرات مي‌‌توان گفت كه اكنون، توليدات چرمشهر در تنوع و كيفيت با توليدات تركيه رقابت مي‌كند. حتي در اين راستا يكي از واحدهاي رنگرزي چرمشهر اقدام به راه‌اندازي يك آزمايشگاه مجهز كرده كه با استقبال خوبي نيز مواجه شده است. اين اتفاق براي آينده صنعت چرم تبريز بسيار ارزشمند است.
در بخش صادرات چه اقداماتي انجام شده است؟ آيا در سال گذشته وت‌بلو صادر شد؟
خیر صادرات وت‌بلو ممنوع بود. معتقدم ما بايد كالايي را صادر كنيم كه به وسيله آن بتوانيم در بازار جهاني توان خودرا به نمايش بگذاريم. صرف اينكه محصولات ما به عراق يا چند كشور همسايه صادر مي‌شود به اين معنا نيست كه ما توليدكننده و صادركننده بهترين محصولات هستيم بلكه بايد با كشورهاي صاحب نام در اين حوزه رقابت كنيم. در حال حاضر نيز برخي از واحدهاي چرمشهر محصولات خود كه اغلب پوست گاوي و بزي است را صادر مي‌كنند و طبق آمار گمرك، باوجود اينكه صادرات در سال گذشته كاهش داشت، اما 80 درصد صادرات كشور در اين حوزه از استان آذربايجان شرقي انجام شده است.
به نظر شما، صنعت چرم در ايران چه كاستي‌هايي دارد؟
در ايران امكانات نگهداري صحيح دام و پوست وجود ندارد. سازمان دامپزشكي در فرايند توليد گوشت از زمان ذبح تا فروش، بر اين فرايند نظارت مي‌كند؛ حتي در مواردي كه گوشت توليدي مورد تاييد نباشد، مجوز فروش ارائه نمي‌شود اما در صنعت چرم چنين نظارتي بر روند نگهداري دام و پوست وجود ندارد. در نتيجه هر چقدر كه صنعتگران ما از پوست و مواد خوب استفاده كنند، تا زماني كه نظارت دقيق و تخصصي بر اين فرايند وجود نداشته باشد، نتيجه قابل‌قبولي حاصل نمي‌شود.
چه اقداماتي براي حل مشكلات اين صنعت انجام شده است؟
ما حدود چند ماه قبل، با كفاشان تبريز جلسه‌اي برگزار كرديم چرا كه معتقديم زنجيره توليد چرم و كفش از يكديگر جدا نيست. در اين جلسه عنوان شد كه فعالان صنعت چرم تمام تلاش خود را براي توليد چرم مرغوب و باكيفيت خواهند كرد. فعالان صنعت كفش نيز تاكيد كردند كه كفش‌هاي با كيفيتي توليد و به بازار عرضه خواهند كرد. ما فعالان صنعت چرم و كفش با يكديگر اتحاد داريم و دست به دست هم داده‌ايم تا بهترين محصولات را توليد كنيم چرا كه معتقديم امروزه مردم با دشواري‌هاي زيادي پول در مي‌آورند و روا نيست كه پول خود را صرف خريد جنس نامرغوب و بي‌كيفيت كنند. جالب است بدانيدكه در حال حاضر در تبريز فروشگاه‌هايي است كه كفش توليدي تبريز را به نام كفش تركيه عرضه مي‌كنند؛ اين نشان مي‌دهد كه كيفيت كفش ايراني با مشابه خارجي آن كاملا رقابت مي‌كند. به هر حال آنچه مسلم است در حال حاضر در استان آذربايجان شرقي مشكل حادي در صنعت چرم و كفش وجود ندارد.
آيا سال گذشته واردات چرم انجام شد؟ گويا اعلام شده كه نياز به واردات كروم احساس شده است؟
يك اتفاق بسيار خوبي كه درصنعت چرم رخ داد اين بود كه در سال گذشته واردات چرم انجام نشد و اين بدان معناست كه توانسته‌ايم چرم خوب و با كيفيت در كشور توليد كنيم. البته نبايد از موضوع افزايش نرخ ارز نيز گذشت. در واقع يكي از دلايلي كه واردات چرم انجام نشد به دليل گراني نرخ ارز و به صرفه نبودن واردات بود. در مورد واردات كروم نيز در حال حاضر انجمن چرم ايران با تشكيل يك تعاوني، اين مسئوليت را به عهده دارد. در اين راستا واحدهايي كه نياز به واردات كروم دارند اما توان واردات راندارند مي‌توانند تقاضاي خود را در قالب تجميع سه يا چهار واحد به انجن چرم ايران ارائه دهند تا اقدامات لازم براي واردات كروم انجام شود. به طور كلي واردات آزاد است به جز واردات چرم آماده. البته واردات چرم آماده هم ممنوع نيست بلكه به دليل اينكه تعرفه بيشتري دارد، براي وارد كننده به صرفه نيست كه با نرخ كنوني ارز، چرم آماده واردكند.
در حال حاضر وضعيت چرمشهر تبريز را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
در حال حاضر 380 واحد چرم سازي در چرمشهر فعاليت مي‌كنند. سه تصفيه خانه بزرگ نيز در اين شهرك فعال است. اگرچه هنوز نتوانسته‌ايم در تصفيه پساب كارخانه‌ها به استانداردهاي بين‌المللي برسيم اما تا حد امكان تلاش كرده‌ايم استانداردها را رعايت كنيم.
نظارت بر توليد چرم درتبريز چگونه است؟
صراحتا بايد بگويم كه ما تا به حال اجازه نداده‌ايم كه سازمان بازرسي صنعت و معدن يا تعزيرات بدون دليل و بدون تخصص كافي به يك واحد صنعتي اخطار دهد. چرمشهر يك شهرك خصوصي و ما نسبت به صنعتگران اين منطقه تعصب و مسئوليت داريم به همين دليل، خودمان به صورت مستمر بر روند فعاليت آنها نظارت مي‌كنيم.
