اهمیت و نقش شهرکهای صنعتی در پیشبرد اهداف اقتصادی به ویژه اشتغالزایی انکارناپذیر است. شهرکهای صنعتی در تمام دنیا بستری برای بالندگی و رشد صنعت و اقتصاد فراهم می‌کنند توسعه اشتغال پایدار را رقم می‌زنند. شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران نیز از ابتدای فعالیت خود تاکنون در جهت نیل به اهداف مذکور گام برداشته است. سید ایمان حیاتی، معاون شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران در گفت‌وگو با مجله اخبار صنعت چرم و کفش از اقدامات این شهرک در حوزه صنایع کفش و چرم می‌گوید. حیاتی فارغ‌التحصیل کارشناسی رشته مهندسی عمران و کارشناسی ارشد صنایع است. گفت‌وگوی ما با او را در ادامه بخوانید:
چه اقداماتی برای حل مشکل فاضلاب واحدهای مستقر در شهرک صنعتی چرمشهر انجام شده است؟
واقعیت این است که حل مشکل فاضلاب و تصفیه‌خانه واحدهای صنعتی چرمشهر نیازمند یک همت جمعی است. طبق قانون، شرکت شهرکهای صنعتی موظف به ایجاد و راه‌اندازی تصفیه‌خانه و تحویل آن به بخش خصوصی است. شرکت خدماتی هم وظیفه اداره تصفیه‌خانه را به عهده دارد. بنابراین ایجاد زیرساخت‌ها در شهرکهای صنعتی به عهده شرکت شهرکهای صنعتی است. در این راستا نیز ما اقدامات لازم را برای ایجاد تصفیه‌خانه انجام داده‌ایم اما یک موضوع اساسی در این زمینه وجود دارد و آن، توجه واحدهای صنعتی به موضوع تصفیه پساب فاضلاب است.
معتقدم تا زمانی که مدیران و مسئولان واحدهای صنعتی برای حل این معضل دلسوزی نکنند، مشکلات همچنان پابرجا خواهد بود. در واقع اگر هر واحد صنعتی یک پیش‌تصفیه در داخل کارخانه داشته باشد و در وهله نخست فاضلاب را در پیش‌تصفیه کند، تصفیه نهایی، راحت‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. این در حالی است که بسیاری از واحدهای صنعتی مستقر در چرمشهر مجهز به پیش‌تصفیه فاضلاب نیستند. در نتیجه پشم و امعاء و احشاء حیوانات وارد فاضلاب می‌شود و اول از همه فاضلاب واحد صنفی و سپس فاضلاب شهرک مسدود می شود و در این مرحله دیگر قابل استحصال و بازیافت نیست. بنابراین اگر مدیران و مسئولان هر واحد صنفی مجموعه خود را به پیش‌تصفیه مجهز کنند، بخش عمده‌ای از مشکلات فاضلاب چرمشهر حل خواهد شد. نکته مهم دیگر اینکه، ما در بخش نگهداری و بهره‌برداری از تصفیه‌خانه‌ها به روز نیستیم و لذا هر ساله نیاز به ریکاوری و تجهیز مجدد تصفیه‌خانه‌ها است. با این حال ما همواره اعلام کرده‌ایم که علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز شهرک صنعتی، همچنان در کنار بهره‌برداران و شرکت‌های خدماتی نیز هستیم و در صورت نیاز و در حد توان به آنها کمک می‌کنیم.
برنامه شما برای ایجاد شهرکهای صنعتی جدید چیست؟
ایران کشوری در مسیر توسعه است و لذا ما چاره‌ای جز توسعه صنعتی باهدف اشتغالزایی نداریم. در نتیجه باید این موضوع را جدی بگیریم. رویکردی که اکنون در بحث شهرکهای صنعتی در نظر گرفته‌ایم ایجاد شهرکهای صنعتی جدید است. در این مسیر نیز چند اولویت را مد نظر قرار داده‌ایم. با توجه به اینکه کشورهای دنیا به سمت توسعه فناوری و تکنولوژی در حال حرکت هستند ما نیز موضوع دانش‌بنیان‌شدن واحدهای مستقر در شهرک‌ها را در اولویت قرار داده‌ایم و در این راستا نیز مجوزها و مصوبات هیات وزیران را نیز در اختیار داریم. پس از شرکت‌های دانش‌بنیان، کارگاههای کوچک در اولویت قرار دارند. واقعیت این است که در حال حاضر استان تهران فاقد زمین‌های بزرگ برای استقرار کارگاه‌ها و کارخانه‌ها است. از طرفی در یک مقطع زمانی این نیاز احساس شده که صنایع مختلف در خارج از شهرها مستقر باشند اما نیاز امروز که توسعه صنعتی با رویکرد دانش‌بنیان است، این ضرورت را از بین می‌برد. بنابراین برای استقرار کارگاههای کوچک اولویت را محل‌های نزدیک شهر تهران قرار داده‌ایم. برای مثال شهرک صنعتی دماوند که بالاخره پس از بیست سال موفق به بازپس‌گیری آن از دست معارضان شدیم در حال حاضر محل استقرار صنایع های‌تک و شرکت‌های دانش‌بنیان است. هدف ما این است که اصناف مختلف به صنایع تبدیل شوند و بتوانند در شهرکهای صنعتی، فعالیت خود را توسعه دهند. در این راستا معتقدم که قاعده بزرگ‌شدن باید در میان اصناف فرهنگ‌سازی شود. به این معنا که اگر یک فعال صنفی روزانه برای رسیدن به کارگاه خود ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد و با ۵ نفر نیروی کار در کارگاه کار می‌کند، با ورود به شهرک صنعتی اگرچه زمانی حدود ۴۰دقیقه نیاز دارد تا به محل کار برسد اما طبیعتا با نیروهای بیشتری کار خواهد کرد و در نتیجه می‌تواند فعالیت خود را توسعه دهد. این یعنی قاعده بزرگ شدن اصناف که باید فرهنگ سازی شود.
جایگاه صنعت چرم و کفش در برنامه توسعه شهرکهای صنعتی چیست؟
یکی از درخواست‌های صنف کفش و چرم نیز استقرار در شهرکهای صنعتی است اما همانطور که گفته شد صنف باید تبدیل به صنعت شود. در این راستا نیز ما برنامه‌های توسعه و توانبخشی اصناف مختلف را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. در حال حاضر تعدادی از فعالان صنف سراجان و لوازم جانبی در شهرک صنعتی قرچک مستقر شده‌اند و تعدادی نیز قرار است در فاز بعدی در این شهرک مستقر شوند. در حال حاضر مشغول آماده‌سازی ۲۰۰ هکتار زمین در قرچک برای اجرای فاز توسعه‌ای این شهرک هستیم.
یکی از اقداماتی که در سال ۹۲ کلید خورد و در سال ۹۳ به بهره‌برداری رسید این بود که شهرک تخصصی کفش ایجاد شود.برای تحقق این هدف، قرچک در نظر گرفته شد و در حال حاضر نیز واحدها و صنایع مختلف در این شهرک به صورت تخصصی در زمینه کفش فعالیت می‌کنند. تصمیم داریم یک مجتمع تجاری-اداری نیز در قرچک ایجاد کنیم تا زنجیره ارزش کفش اعم از تامین مواد اولیه، شوروم،فروش داخل و خارج و … در این منطقه شکل بگیرد.
شرکت شهرکهای صنعتی در زمینه آموزش چه اقداماتی را انجام داده است؟
آموزش یکی از مهم‌ترین رویکردهای شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران است و لذا در این راستا در سال ۹۹ و با وجود تمام مشکلات و چالش‌هایی که به دنبال شیوع ویروس کرونا ایجاد شده بود، تلاش کردیم اکثر دوره‌های آموزشی را به صورت حضوری و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی برگزار کنیم. چرا که معتقدیم فضای مجازی آنطور که باید و شاید نمی‌تواند جایگزین آموزش به صورت حضوری باشد. در همین زمینه سال گذشته ۴۲۰ عنوان دوره آموزشی در استان تهران برگزار کردیم و آموزش‌های لازم به حدود ۶ هزار نفر پرسنل شاغل در واحدهای صنعتی استان تهران ارائه شد. در سال ۱۴۰۰ قرار است ۵۰۰ عنوان دوره آموزشی دیگر برگزار کنیم. این دوره‌های آموزشی بر اساس اعلام نیاز اصناف مختلف برگزار می‌شود و کمیت و تعداد آن چندان مهم نیست بلکه تلاش می‌کنیم با کیفی‌سازی دوره‌ها، آموزش‌های باکیفیتی را ارائه دهیم.
شهرک صنعتی ورامین در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
در مسیر توسعه شهرک صنعتی ورامین ۸ خوشه صنعتی ایجاد شد که سه خوشه صنعتی به صنف و صنعت کفش، چرم و پوشاک چرمی اختصاص داشت. پس از آنکه این خوشه‌های صنعتی در مسیر توسعه قرار گرفتند، ما با ایجاد یک شبکه فراگیر با هدف توانمندسازی و حمایت از صنایع کوچک ایجاد کردیم.
از دانشگاه چرم بگویید. چه شد که منحل شد؟
واقعیت این است که زمانی که دانشگاه چرم راه‌اندازی شد رشته‌های تخصصی مانند چرم و کفش برای علاقمندان ارائه شد. هدف این بود که نیروی ماهر آکادمیک در حوزه صنعت چرم و کفش تربیت شود.اما در چند سال نخست فعالیت دانشگاه، به دلیل کمبود دانشجو، دانشگاه زیان‌ده شد و حتی قادر به پرداخت هزینه حامل‌های انرژی را هم نداشت. در نتیجه تصمیم گرفتیم علاوه بر رشته‌های مذکور، رشته‌های درآمدزا از جمله حسابداری، مدیریت کسب‌وکار، طراحی و دوخت و … را به مجموع دروس دانشگاهی اضافه کنیم. این اقدام موجب جذب دو هزار و ۲۰۰ دانشجو شد و رفته رفته هزینه‌های نگهداری و ارائه خدمات دانشگاهی تامین شد. اما پس از چند سال دستور انحلال دانشگاه با این استدلال که مراکز دولتی نباید دانشگاه‌داری کنند، صادر شد.
