« ساز دسرکوتن » از انواع سازهای کوبهایست و به نام نقاره نیز شناخته میشود. ساز دِسَرکوتن به شکل دو کاسه سفالین بزرگ و کوچک تخممرغیشکل ساخته میشود که بر دهانه آنها پوست گوساله یا گاو کشیده میشود.
ساز دِسَرکوتن از سازهای محلی مازندران است.
اخبار صنعت چرم و کفش – برای سوارکردن پوست روی کاسهها در کنارههای آن سوراخهایی ایجاد میکنند و سپس زهی را که با روده گاو ساخته شده از سوراخها عبور میدهند و به این وسیله پوست را محکم به بدنه متصل میکنند.
قطر دهانه کاسه بزرگتر ۲۲ و کاسه کوچکتر ۱۶ سانتیمتر و ارتفاع آنها ۲۵ تا ۲۷ سانتیمتر است.
ضخامت بدنه کاسهها بین یک تا یک و نیم سانتیمتر است که معمولا کاسه بزرگتر به خاطر ایجاد صدای بمتر، ضخیمتر ساخته میشود. کاسه بزرگ صدای بم و کاسه کوچک صدای زیر دارد.
دسرکوتن به وسیله مضرابهای ساخته شده از چوب نواخته میشود. در گویش مازندرانی به این چوبها «کوتنا» میگویند.
این مضرابها در اندازههای بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر ساخته میشوند. معمولا چوب کاسه بزرگتر را حدود ۲ سانتیمتر بلندتر میسازند چون قطر کاسه ایجاب میکند که چوب به مرکز پوست برخورد کند. این چوبها از شاخههای درخت ازگیل وحشی ساخته میشود.
ساز دسرکوتن معمولا با سازهای سرنا، لَلهوا و قرنه که وسعت صدایی بالایی دارند، همنوازی میکند.
این ساز در مراسم آیینی و عروسیها کاربرد دارد.
ریتمهای معروف این ساز عبارتند از: یکچوبه، دوچوبه، سماحال، کشتیمقوم، ریز و واریز، گورگه، رونی، کاولی، مشقی، پاتختی، حموم سری و…
از اساتید معروف این ساز میتوان به استاد علی علیزاده و برادرش محسن علیزاده اشاره کرد.
توضیحی درباره فیلم بالا
محمدرضاهاشمی دانشجوی رشته موسیقی
معلم سازهای کوبه ای (دف و دسرکوتن مازندران )در آموزشگاههای استان مازندران.
سازنده ساز دسرکوتن مازندران .
اجرا در آلبوم های؛
گنجینه موسیقی مازندران .
موسیقی حماسی مازندران .
کوه سر ککی .
خوشرو خونش.
خونش خوشرو و اسحاقی .
شرکت در چند نمایشگاه ساز .
عضو خانه موسیقی ایران .
شایسته تقدیر در دومین جشنواره موسیقی لیلم در مازندران به عنوان نوازنده ساز دسرکوتن .
دارای پروانه تولید ساز از اداره صنایع دستی استان مازندران.
منبع: همشهری آنلاین