دباغ به کسی می‌گویند که پوست گاو و گوسفند را برای تهیه کیف و کفش و سایر منسوجات چرمی، با مواد شیمیایی مخصوص، تبدیل به چرم می‌کند. به محل آماده‌سازی و فراوری پوست گاو دباغ خانه گفته می‌شود.
اخبار صنعت چرم و کفش– با توجه به آلودگی‌هایی که این حرفه در تهران قدیم داشت، کمتر کسی رغبت می‌کرد تا در کنار دباغ خانه ساکن شود. به همین علت، نخستین دباغ‌های تهران کارشان را خارج از شهر و در کنار باغ‌ها و زمین‌های شمال غربی محله سنگلج شروع کردند.
«داریوش شهبازی» در کتاب «برگ‌هایی از تاریخ تهران» با اشاره به این موضوع نوشته است: «روزی که دباغ‌خانه‌های تهران کار خود را در شمال غربی محله سنگلج آغاز کردند، اگرچه این محل داخل حصار صفوی بود، اما خارج از محدوده مرکزی و بسیار دور از مرکز سکونت و بازار تهرانی‌ها به حساب می‌آمد، در آن زمان هسته مرکزی و سکونتی، اطراف سرپولک و شرق محله بازار و اطراف چال‌میدان به شمار می‌رفت.»
در باره اینکه توجه دباغ ها از چه زمانی به فراوری پوست گاو جلب شد اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. شهبازی توضیح می‌دهد: «اگر فرض کنیم تهرانی‌ها هم، مانند دیگر مردم ایران، پوست گاو و گوسفند ذبح‌شده خود را خود فراوری می‌کردند، بنابراین، باید بپذیریم که پیش از احداث حصار صفوی، یعنی حوالی قرن ۹ قمری که تهران شکل جمعیتی خود را مانند قصبه‌ای بزرگ و یا شهری کوچک بیش از پیش با پدید آمدن امامزاده‌های سید اسماعیل و یحیی و… به دست آورد، دباغ‌های تهران هم در همان سال‌های قرن نهم به سنگلج آمده و در آنجا یعنی پایین‌دست آب سنگلج که نیاز دوم این صنعت است، رحل اقامت گزیده‌اند.»
همشهری آنلاین_بهاره خسروی
