علي اژدركش رئیس اتحادیه کفش‌های ماشینی تهران در گفت و گوی اینستاگرامی با مجله اخبار صنعت چرم و کفش برنامه‌های سال 1400 اتحاديه را تشريح كرد.
دستیابی به بازارهای صادراتی و تولید محصولات باکیفیت که قابلیت رقابت در بازارهای بین المللی را داشته باشد، یکی از اهداف مهم صنعتگران است. صنعت کفش در چین جزو 7 صنعت برتر و ارزآور این کشور محسوب می‌شود و هر ساله سهم قابل توجهی از تجارت خارجی این کشور دارد. ایران نیز در یک دهه اخیر توانسته در بخش صنعت کفش رشد چشمگیری را تجربه کند و بخشی ازمحصولات تولیدی این صنعت را به کشورهای همسایه صادر کند. اما واقعیت این است که ظرفیت‌های بالقوه کشور در صنعت کفش، توان تبدیل شدن ایران به هاب منطقه در حوزه کفش را دارد منوط به اینکه مشکلات و چالش‌های اين صنعت از پيش‌پاي فعالان آن برداشته شود. در اين راستا با علی اژدرکش، رئیس اتحادیه کفش‌های ماشینی تهران و رئيس كميسيون اقتصادي اتاق اصناف تهران گفت وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
صنعت کفش، سال 99 را چگونه گذراند؟
سال 99 سال بسیار سختی بود. فشار تحریم‌ها، افزایش مشکلات اقتصادی و افزایش نرخ تورمی که از سال 98 در کشور وجود داشت با اضافه شدن بحران سلامت و شیوع ویروس کرونا تشدید شد و یک بحران اجتماعی، فرهنگی و امنیتی و اقتصادی در سال 99 شکل گرفت.
شبکه توزیع به دلیل محدودیت‌هاي كرونايي و تعطيلي‌هاي مكرر فروش چنداني نداشت. به طور كلي از اسفند ماه سال 98 تا پايان ارديبهشت ماه سال 99 شرايط سختي براي صنعت كفش رقم خورد و توليدكنندگان و عرضه‌كنندگان ما با سختي‌هاي فراواني كار كردند. متاسفانه از اواسط سال 99 نيز مشكلات ديگري از جمله كمبود مواد اوليه و مشكلات مالياتي، عرصه را بر فعالان اين صنعت تنگ‌تر كرد و در نتيجه آنچه را كه براي سال 99 در صنعت كفش هدفگذاري كرده بوديم محقق نشد. اما هر چه بود، سال 99 نيز به پايان رسيد.
در مورد بحران كمبود مواد اوليه توضيح دهيد. چرا عرضه مواد اوليه در بازار كاهش يافت؟
طبق فرمايش مقام معظم رهبري و تاكيد مكرر ايشان بر حمايت از توليد داخل، طي سال‌هاي اخير مقرر شده كه واردات كالاهايي كه نمونه آن در كشور توليد مي‌شود، ممنوع شود. اين موضوع در سال 99 ملعبه دست عده‌اي از افراد سودجو قرار گرفت و آن را به مواد اوليه بسياري از صنايع و از جمله صنعت كفش تعميم دادند. اين افراد در راستای منافع شخصي و فردی خود موضوع واردات مواد اوليه كفش را به مسئولان منتقل و اعلام كردند كه ما از توان توليد كمي وكيفي مواد اوليه كفش در كشور برخورداريم. متاسفانه مسئولان امر نيز بدون مشورت با اتحاديهها و بررسي واقعيت، تقاضاي آنها را قبول و با استناد به قانون، واردات مواد اوليه را ممنوع اعلام كردند. با اجراي اين قانون، بازار با كمبود مواد اوليه مواجه و در نتيجه افزايش ناگهاني قيمت‌‌ها، انحصار و كاهش كيفيت مواجه شد و توليدكنندگان را سردرگم كرد.
واقعيت اين است كه ما بايد ميان توليدكنندگاني كه در كشور با صداقت فعاليت مي‌كنند با كساني كه تنها به فكر منافع شخصي خود هستند تفاوت قائل باشيم. همچنين بايد قدر بازرگاناني كه سينه سپر مي‌كنند و در شرايط سخت و غيرپايدار مواد اوليه صنعت را تامين مي‌كنند را بدانيم و اجازه ندهيم عده‌اي سودجو با تصميمات بي‌پايه و اساس خود نظم بازار را بر هم بزنند.
خوشبختانه ما در جريان اتفاقات سال گذشته در زمينه كمبود مواد اوليه، به شدت برخورد كرديم و اتحاديهها و بازرگانان نيز در اين راستا همكاري‌هاي لازم را با ما داشتند. با اين حال سال گذشته مواد اوليه توليد زيره كفش با بحران مواجه شد و حتي در مواردي قيمت زيره ايراني در داخل كشور گران‌تر از نمونه خارجي آن بود.
خوشبختانه ما مدارك كافي از اتفاقاتي كه در جريان ممنوعيت واردات مواد اوليه رخ داد، در دست داريم و به خوبي مي‌دانيم چه كساني چه اقداماتي براي اجراي اين قانون انجام دادند، قيمت مواد اوليه چگونه افزايش يافت، چه كساني در بازار التهاب ايجاد كردند و نظم بازار را بر هم زدند و اين التهاب چگونه به شبكه توزيع و خرده‌فروشان منتقل شد. مدارك لازم در اين زمينه وجود دارد و در صورت نياز به شدت با اين موضوع برخورد مي‌كنيم. به هيج وجه اجازه نمي‌دهيم منافع شخصي عده‌اي بر اين صنعت سايه بياندازد.
ما در حال حاضر 25 هزار واحد توليدي با اشتغال 260 هزار نفري در كشور داريم كه نباید اجازه دهيم منفعت‌طلبي عده‌اي، فعاليت اين صنعت را به خطر بياندازد. مضاف بر اين بايد اين نكته را هم متذكر شوم كه موضوع واردات مواد اوليه در هر صنعتي و در هر كشوري، موضوع جاافتاده‌اي است. در حال حاضر ايتاليا كه بزرگ‌ترين كشور صاحب صنعت كفش و چرم است، مواداوليه مورد نياز صنعت خود را از پاكستان، هند، چين، مكزيك، تركيه و ساير كشورهاي اروپايي با صفر درصد عوارض گمركي وارد مي‌كند و در اختيار توليدكننده قرار مي‌دهد.
برنامه اتحاديه براي صادرات در سال جديد چيست؟
صنعت كفش زير مجموعه صنعت مد است و در نتيجه بايد بتوانيم همگام با مد دنيا، محصولات با كيفيتي توليد كنيم. توليد در كشور بايد با انگيزه باشد. صادرات و ارزآوري بهترين انگيزه براي بخش توليد است. بايد بپذيريم كه با توليد چند مدل محدود و مشكلاتي كه در بخش توليد است نمي‌توانيم به آنچه هدف قرار داده‌ايم دست پيدا كنيم.
معتقدم پيشرفت صنعت كفش کشور در گرو ايجاد بازارهاي صادراتي و رسيدن به هدف دو ميليارد دلار صادرات كفش است. ما باید بتوانیم علاوه بر تولید و تامین نیاز مردم کشور، به صادرات در حجم بالا نیز فکر کنیم. برای تحقق این هدف باید محصول باکیفیت تولید کنیم، تولید محصول با کیفیت نيازمند مواد اوليه خوب، متنوع و با قيمت مناسب و با كيفيت است.
جايگاه صنعت كفش ايران را در دنيا چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
به طور كلي صنعت كفش در دنيا جايگاه ويژه‌اي دارد. صنعت كفش در سال 2019 از مرز توليد 22 ميليارد جفت كفش عبور و ركورد جديدي را ثبت كرد و به رقم سرانه مصرف سه جفت به ازاي هر نفر رسيد. واقعيت اين است كه توليد 22 ميليارد جفت كفش رقم بسيار قابل توجهي است و نكته قابل توجه اين كه از اين ميزان، سهم چين صادرات 14 ميليارد جفت كفش معادل 70 میلیارد دلار بوده است. در حالي كه سهم ما از این بازار 100میلیون دلار برآورد شده كه بيشتر آن هم محصولات فاخر بوده است.
در حال حاضر و با توجه به امكانات، ماشين‌آلات و دانشي كه در صنعت كفش در ايران وجود دارد مي‌توانيم به صادرات 2 ميليارد دلار در سال دست پيدا كنيم اما براي رسيدن به اين جايگاه بايد گره‌ها باز و موانع از سر راه برداشته شود. تامين مواد اوليه كافي و با كيفيت براي توليدكنندگان يكي از چالش‌هايي است كه بايد براي تحقق هدف مذكور برطرف شود.
نقش اتحاديهها و انجمن‌هاي استاني در مسير دستيابي به اين هدف تا چه اندازه تاثيرگذار است؟
قطعا موفقيت در اين مسير همكاري و اتحاد همه فعالان اين صنعت را مي‌طلبد. در اين راستا به زودي و با توجه به مذاكراتي كه با اتحاديه‌‌هاي استاني انجام شده، قرار است تشكل بزرگي از تمام اتحاديهها و انجمن‌هاي فعال در صنعت كفش كشور در قالب يك كنسرسيوم ايجاد و اهداف مشخصي پيگيري شود. تشكيل اين كنسرسيوم به معناي ايجاد يك صداي واحد براي حل مشكلات صنعت كفش است تا بتوانيم با مطالبه‌گري از مسئولان بخش‌هاي مختلف گامي در جهت حل مشكلات صنعت كفش برداريم. از سوی دیگر اين اتحاد موجب مي شود كه افراد سودجو و منفعت‌طلب فرصت برهم زدن نظم بازار و آسيب رساندن به صنعت و صنعتگران را نداشته باشند.
با تشكيل كنسرسيوم چه تغييراتي در صنعت كفش رخ خواهد داد؟
ما در يك برنامه ميان مدت 5 ساله تصميم داريم توليد كفش در كشور را به 500 ميليون جفت كفش برسانيم علاوه بر اينكه با صادرات 500 ميليون جفت كفش، 2 ميليارد دلار ارزآوري داشته باشيم. شايد اين سوال مطرح باشد كه چگونه مي‌‌توان با بي‌ثباتي نرخ ارز و مشكلات اقتصادي به اين هدف دست پيدا كرد؟ در پاسخ بايد گفت كه هر سال میانگین قیمت کفش صادراتی هر کشوری توسط کمیسیون جهانی کفش برای هر کشور محاسبه می‌شود. این عدد در کشور چین حدود 6.5 (شش و نیم) دلار و در ایتالیا، نزدیک به 40 یورو است. حال اگر نرخ کفش صادراتی را به طور متوسط معادل 6.5 (شش و نیم) دلار محاسبه کنیم، با توجه به اینکه در ایران علاوه بر تولید دمپایی و پاپوش‌‌های ارزان قیمت از جنس پلاستیک، کفش‌های فاخر نیز تولید می‌شود، با در نظر گرفتن نرخ 6.5 دلار کف قیمت کفش که در چین صادر می‌شود، در نتیجه برای رسیدن به ارزآوری دو میلیارد دلار، نیازمند صادرات 300 میلیون جفت کفش در سال هستیم.در حال حاضر، کل نیاز بازار کفش کشور از طریق تولید داخل تامین می‌شود. اگر سرانه مصرف کفش برای هر فرد را 2.5 (دو و نیم) جفت کفش در سال در نظر بگیریم، برای تامین نیاز 80 میلیون نفر جمعیت کشور، باید سالانه 200 میلیون جفت کفش تولید شود. با این حساب مجموع نیاز داخل و تولید صادراتی کفش به 500 میلیون جفت کفش در سال می‌رسد. حال نرخ برابری ارز هر چقدر که باشد با در نظر گرفتن میانگین نرخ 6.5 (شش و نیم) دلار، سالانه از محل صادرات کفش، رقمی معال دو میلیارد دلار ارزآوری برای کشور حاصل می‌شود. لازم به ذکر است که نرخ صادرات کفش به طور میانگین 6.5 (شش و نیم) در نظر گرفته شده در حالی که این امکان وجود دارد که نرخ صادارتی برخی از کفش‌ها بیش از 10 یا 20 دلار برآورد شود.
