بیش از یک دهه از ورود فناوری لیزر و استفاده از آن در صنعت میگذرد تا جایی که امروزه از این تکنولوژی در بسیاری از صنایع استفاده میشود. توانایی ایجاد برشهای بسیار دقیق و حکاکی طرحهای مختلف با این فناوری، موجب شده تا ساخت دستگاههای لیزر و حکاکی به دست متخصصان و صنعتگران ایرانی انجام شود.
برش لیزری نوعی فناوری است که در آن از اشعه لیزر برای برش و حکاکی اجسام استفاده میشود که غالبا کاربرد اصلی آن در صنعت است. برش لیزری با به کارگیری اشعه لیزر از یک خروجی قوی بر روی اجسامی که قرار است بریده شوند، انجام میشود که قسمتی از جسم مورد نظر میسوزد و تصعید میشود و سپس توسط فشار گاز از روی جسم پاک میشود. سر انجام سطح بریده شده با کیفیت بالایی ایجاد میشود. لیزر در صنایع مختلفی مانند صنایع نظامی، ساختمانی، هوافضا، پزشکی، آزمایشگاهی و پژوهشی، ارتباطاتی، فیزیک، شیمی و… کاربرد دارد. شرکت توسعه فناوری خیام لیزر یکی از شرکتهای فعال در حوزه تولید دستگاههای لیزر و حکاکی است که از سال 1390 و با پشتوانه سالها حضور در عرصه صنعت کشور کار خود را آغاز کرده است. در جریان برگزاری نمایشگاه امپکس 2022 با امیرخانی، مدیرعامل شرکت توسعه فناوری خیام لیزر گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
نمایشگاه امسال را چطور ارزیابی میکنید؟
واقعیت این است که پس از گذشت دو سال از شیوع ویروس کرونا و عدم برپایی نمایشگاهها، برگزاری نمایشگاه امسال نقطه عطفی در صنعت و به نسبت سالهای گذشته بهتر بود.
در حال حاضر وضعیت تولید دستگاههای لیزر و حکاکی در ایران چگونه است؟
اکنون حدود ۳۰ واردکننده و تولیدکننده دستگاههای لیزر و حکاکی در ایران فعالیت میکنند. در بخش واردات اغلب دستگاهها از چین وارد میشود، اما در بخش تولید، برخی از شرکتها قطعات مورد نیاز را وارد و در ایران مونتاژ میکنند و تعدادی از شرکتها هم تولیدکننده قطعات مکانیکی، بدنه و میزهای دستگاه هستند. اما به طور کلی قطعات مورد نیاز دستگاه لیزر و حکاکی از چین وارد و در کشور مونتاژ میشود.
مشتریان اصلی دستگاههای لیزر و حکاکی چه صنایعی هستند؟
دستگاههای لیرز در همه صنایع کاربرد دارد. از برش فلز و چوب گرفته تا پارچه، چرم، کاغذ، مقوا، تلق، کارتن، شیشه، کاشی، آینه و سرامیک با دستگاه لیزر امکانپذیر است. دستگاههای لیزر و حکاکی دو دستهاند؛ دستگاههایی که قابلیت حکاکی روی تمامی فلزات را دارند و دستگاههایی که قابلیت حکاکی و برش تمامی غیر فلزات را دارد اما تنها برخی از فلزات را برش میزند. برای مثال بر روی شیشه، آینه و مس، آلومینیوم و… امکان حکاکی با برخی از دستگاهها وجود دارد اما با همان دستگاه نمیتوان برش ایجاد کرد.
وضعیت صادراتی ایران در صنعت تولید دستگاههای لیزر و حکاکی چطور است؟
در حال حاضر دستگاههای لیزر و حکاکی به کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، ارمنستان و تاجیکستان صادر میشود و حتی امکان صادرات به سایر کشورها نیز وجود دارد. ما در شرکت توسعه فناوری خیام لیزر موفق شدهایم تا کنون بیش از هزار دستگاه لیزر و حکاکی تولید و عرضه کنیم.
آیا دستگاههای تولید ایران، از نظر فناوری و تکنولوژی با استانداردهای روز دنیا همخوانی دارد؟
بله. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا از فناوریهای روز دنیا در زمینه لیزر استفاده میشود. ما نیز تلاش کردهایم که با تمامی استانداردهای روز دنیا در حوزه فناوریهای لیزر همسو باشیم. نکته حائز اهمیت این است که ما در تولید دستگاهها سعی کردیم به نوعی دستگاهها را برای نیاز بازار ایران خصوصیسازی کنیم. به عبارت دیگر ساخت و تولید یا واردات برخی از انواع دستگاهها در ایران صرفه اقتصادی ندارد. برای مثال یکی از ابزارهایی که در دستگاههای تولید داخل بر روی دستگاه نصب میشود، تیوپهای شیشهای است که دههزار ساعت طول عمر دارد و قیمت آن نیز برای مصرفکننده داخلی مقرون به صرفه است. در حالی که در دستگاههای ساخت آلمان یا ایتالیا از تیوپهای فلزی استفاده میشود که اگرچه طول عمر بیشتری نسبت به تیوپهای شیشهای دارد اما قیمت آن چندین برابر تیوپهای شیشهای است و بعضا قیمت آن با قیمت خود دستگاه برابری میکند. از طرفی واردات تیوپهای فلزی در شرایط تحریم امکان پذیر نیست.
کمی در مورد نحوه کار دستگاه لیزر و حکاکی توضیح دهید؟
برای حکاکی یا برش روی یک شیئ، ابتدا طرح مورد نظر در رایانه و به وسیله نرمافزارهای طراحی دورگیری و آماده میشود. سپس طرح مذکور به وسیله کابلهای ارتباطی به کنترلر دستگاه انتقال مییابد. پس از آن به وسیله تنظیمات دستگاه نوع برش یا حکاکی بر روی شیئ مورد نظر مشخص و پیادهسازی میشود.
دستگاه لیزر و حکاکی دقیقا شبیه یک دستگاه پرینتر است البته با کمی پیچیدگی بیشتر. اپراتوری دستگاه نیز تکنولوژی پیچیدهای ندارد و متخصصان مجموعه، هنگام نصب دستگاه برای مشتریان تکنیکهای لازم کار با دستگاه و متعلقات آن و روشهای تعمیر و نگهداری دستگاه را به آنها آموزش میدهند.
چه میزان اشتغالزایی در شرکت توسعه فناوری خیام لیزر انجام شده است؟
در حال حاضر ۴۰ نفر به طور مستقیم و حدود ۱۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم با شرکت توسعه خیام لیزر همکاری میکنند. با توجه به اینکه هر فرد حداقل یک خانواده سه نفری را تحت پوشش خود قرار داده، لذا حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت پوشش مجموعه توسعه فناوری خیام لیزر فعالیت میکنند.
اصلیترین چالشها و مشکلاتی که با آن روبرو هستید چیست؟
به طور کلی اصلیترین مشکل ما مربوط به مسائل و مباحث مالی است؛ سرمایه در گردش و وامهای بانکی. فارغ از مشکلات دریافت وام، اخذ وام بانکی با کارمزدهای ۱۸ یا ۲۰ درصد عملا توجیه اقتصادی ندارد و در نتیجه سرمایه در گردش نیز با چالش مواجه میشود. در حوزه تجارت نیز، واردات و مباحث مربوط به گمرک موانع جدی پیشپای صنعتگران میگذارد. در مسائل دیگر نیز مانند دارایی، تأمین اجتماعی، قوانین و مقررات، وزارت صمت و .. مشکلات و چالشها عملا خستهکننده و طاقتفرساست و هیچگونه حمایتی از صنعت از سوی هیچ ارگانی وجود ندارد.