تالیف: رمضان حسن‌پور
کارشناس ارشد فروش، تولید و خدمات فنی مواد پلی یورتان کفش
دلایل به وجود آمدن حفره‌های بزرگ در بخش‌هایی از زیره
-گیر افتادن حباب‌های بزرگ هوا هنگام تزریق (ریزش) مواد درون قالب
با توجه به این که ریزش مواد درون قالب مرحله‌ای می‌باشد، هنگام ریختن مواد، هوا نیز به همراه مواد درون قالب حبس می‌گردد. اگر هوای ایجاد شده امکان و فرصت خروج از قالب را نداشته باشد، هوای به دام افتاده درون قالب باعث ایجاد حفره‌های متنوعی در قسمت‌های مختلف زیره می‌شود. حباب‌های گیر افتاده درون قالب بیشترین حفره‌ها را در قسمت‌های نازک زیره، به خصوص در دیواره‌های بخش نازک زیره به وجود می‌آورد که یکی از مهمترین دلایل آن بالا بودن ویسکوزیته ایزوسیانات است.
-کوتاه بودن زمان فوم شدن
وقتی مواد درون قالب ریخته شد، مقداری هوا نیز به همراه مواد به درون قالب هدایت می‌شود. این هوا به طور طبیعی میل به خارج شدن از درون مواد و قالب را دارد و همواره در حرکت به سطح بالایی مواد می‌باشد. اما عمل خروج هوا از سطح مواد و در نتیجه خارج شدن از قالب، نیاز به زمان دارد. اگر زمان فوم شدن مواد، بسیار کوتاه باشد، حباب‌های هوا فرصت کافی نخواهند داشت تا از سطح مواد به بیرون از قالب هدایت شوند و به اجبار درون قالب به دام می‌افتند که دلیل اصلی ایجادحباب در زیره می‌باشد.
-آب بند نبودن قالب (بیرون‌زدگی مواد از قالب)
اگر بخشی از موادی که درون قالب ریخته شده است از قالب بیرون بزند، حباب‌هایی در آن قسمت از قالب که آب بند نیست، ایجاد می‌شود. بیرون زدگی مواد، بیشتر در موادی که زمان فوم شدن طولانی و نیز ویسکوزیته پایین دارند، اتفاق می‌افتد.
راه حل‌های جلوگیری از به وجود آمدن حفره‌های بزرگ در بخش‌هایی از زیره
-اصلاح طراحی قالب
طراحی مناسب قالب با داشتن راه مناسب برای خروج گاز و هوا، عموما از ایجاد حباب‌های بزرگ در زیره جلوگیری می‌کند.
استفاده از ایزوسیانات با ویسکوزیته (گرانروی) پایین
استفاده از ایزوسیانات با گرانروی (ویسکوزیته) پایین، خارج شدن هوا از درون قالب را آسان‌تر می‌کند به علاوه استفاده ازسیستم مواد پلی‌یورتان با ویسکوزیته پایین و زمان فوم شدن بالا، در کاهش تشکیل حباب‌ها کمک می‌کند.
-ریزش از دیواره قالب و تکان خوردن قالب در هنگام ریزش مواد درون قالب
هنگام ریختن مواد درون قالب، قالب را تکان دهید ونیز سعی کنید ریزش مواد از دیواره قالب انجام گیرد تاحداقل پاشش (شلپ شلپ کردن) را داشته باشید.
-افزودن عامل گاززدا
افزودن عامل گاز زدا باعث کاهش سطحی در مواد پلی‌یورتان می‌شود. در مورد ایزوسیانات با ویسکوزیته بالا، افزودن عامل گاز زدا معمولا کافی است تا از ایجاد حفره در زیره جلوگیری کند. مقدار مورد نیاز عامل گاززدا، 2/0 درصد مقدار مواد می‌باشد.
مشکلات ظاهری و قابل مشاهده (ادامه):
-وجود حباب‌هایی در بخش‌های مختلف زیره
گاهی اوقات حباب‌های کوچکی در قسمت‌های مختلف زیره دیده می‌شود که ممکن است همواره در قسمت خاصی از زیره باشند یا با هر تزریق زیره جای آنها عوض شوند.
دلایل ایجاد حباب‌های کوچک در زیره
-وجود رطوبت در مواد تشکیل دهنده
رطوبت موجود در محیط با گروه‌های فعال ایزوسیانات واکنش داده و تولید دی‌اکسید کربن می‌کند. حباب‌های دی‌اکسید کربن به عنوان حباب‌های کوچک در بخش‌هایی از زیره به دام می‌افتند. رطوبت از طریق عوامل مختلفی از قبیل: ایزوسیانات، پلی‌ال، کاتالیست، رنگ و افزودنی‌های دیگر که به سیستم اضافه می‌شوند ایجاد می‌گردد. معمولا رطوبت موجود در این مواد اولیه از طریق جذب رطوبت از هوای محیط بوجود می‌آید در نتیجه وجود این آلودگی رطوبت در مواد اولیه، حباب‌های ریز در زیره مشاهده می‌شود.
-وجود رطوبت در قالب
اگر دمای قالب آنقدر بالا نباشد تا رطوبت موجود در محیط که در سطح قالب نشسته است را تبخیر کند، باعث ایجاد حباب‌های ریز در زیره خواهد شد. همچنین در محیط‌هایی که رطوبت بالا است اگر قالب سرد شود (دمای قالب زیر نقطه شبنم برسد) رطوبت به صورت مایع داخل قالب می‌نشیند و اگر قالب دوباره به اندازه کافی حرارت داده نشود، آب به صورت قطرات در کف قالب مانده و با تزریق مواد، زیره‌ها دارای حباب‌های ریز خواهند بود.
به کار بردن نامناسب واکس آبی در قالب نیز باعث به جا ماندن قطرات ریز رطوبت در قالب شده و حباب‌های ریز در زیره‌ها دیده می‌شوند. با ایجاد قطرات ریز آب در قالب، معمولا حباب‌های ریز در سطح زیره دیده می‌شوند که بیشتر در قسمت پایین سطوح عمودی مشاهده می‌شود.
-گاززدایی ناقص از مواد اولیه
اگر ایزوسیانات قبل از هم خوردن و نیز قبل از مخلوط شدن با پلی‌ال گاززدایی نشود، حباب‌های ریزی به دام می‌افتد که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند.
ادامه دارد…
