مشکلات گوناگون چنان بر صنعت چرم سایه گسترانیده است که امید را از صاحبان تولید در این صنعت گرفته و با مشکلات در هم تنیده کنونی، فردایی نامعلوم را برای آنان رقم زده است.
با اینکه تبریز «مهد چرم» است، اما این روزها صاحبان واحدهای تولیدی در این صنعت، از افزایش قیمت ارز، رکود صادرات و ممنوعیت برای واردات ماشین آلات جدید و نو سخن می‌گویند که ممکن است تهدیدی برای این صنعت در سال‌های آتی محسوب شود.
رئیس اتحادیه چرم سازان آذربایجان شرقی، در گفتگو با مهر گفت: شیوع ویروس کرونا موجب کند شدن صادرات شده و از سوی دیگر قوانین تصویب شده از سوی بانک مرکزی نیز، سد راه صادرات است.
مسعود بنابیان با بیان اینکه عمده‌ترین مشکل موجود، تأمین شرایط بانک مرکزی برای صادرات است، ادامه داد: از سوی دیگر نباید از تأثیر شیوع ویروس کرونا بر بازارهای داخلی و خارجی هم غافل شد.
وی با اشاره به اینکه در طول یک سال گذشته بر اثر شیوع ویروس کرونا، پاساژها و مراکز خرید بسته شد، افزود: مختل شدن رفت و آمدهای بین شهری، تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و عدم برگزاری مجالس و میهمانی‌ها نیز، ضربه جدی بر این صنعت وارد کرد.
بنابیان به افزایش قیمت ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت پوست خام اشاره کرد و گفت: به طور میانگین هزینه مواد شیمیایی نسبت به سال‌های گذشته نیز دو برابر شده است.
رئیس اتحادیه چرم سازان استان بیان کرد: صادرات چرم اکثراً به کشورهای آسیای میانه، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، گرجستان و ترکیه انجام می‌گرفت که البته چرم به‌صورت غیرمستقیم برای تهیه کفش به کشور افغانستان نیز صادر می‌شد و می‌توان گفت که صادرات به دو صورت چرم و کفش به کشورها انجام می‌گیرد.
کمبود نقدینگی و کاهش کیفیت پوست خام
وی افزود: مهم‌ترین مشکلات در این حوزه بازگشت طولانی سرمایه، کمبود نقدینگی، کاهش کیفیت ۴۰ درصدی پوست خام براثر بیماری‌های دامی، دسترسی به مواد اولیه و محدودیت واردات ماشین‌آلات چرم‌سازی است.
مهم‌ترین مشکلات در این حوزه بازگشت طولانی سرمایه، کمبود نقدینگی، کاهش کیفیت ۴۰ درصدی پوست خام بر اثر بیماری‌های دامی و دسترسی به مواد اولیه و محدودیت واردات ماشین آلات چرم سازی است
بنابیان گفت: محدودیت در واردات ماشین‌آلات چرم‌سازی موجب عدم دسترسی به تکنولوژی‌های روز دنیا و عدم توسعه شده است که امکان نوسازی و بازسازی را سلب کرده و این تهدید بزرگی برای از بین بردن صنعت چرم در آینده به شمار می‌رود.
رئیس اتحادیه چرم سازان استان بیان کرد: انتظار بر این است تا تمام قوانین در این حوزه را به سال ۱۳۹۰ بازگردانند چراکه شرایط و فضای کسب‌وکار در سال ۱۳۹۰ نسبت به دیگر سال‌ها بهتر بود.
وی از قطعی و افت ولتاژ برق و همچنین قطعی آب گلایه کرد و توضیح داد: محدودیت‌های کرونایی و تعطیلی مغازه‌ها و از سویی فشارهای مالیاتی دولت و قانون جدید چک از دیگر مشکلات این حوزه است و به همین دلیل می‌توان گفت زمانی که دولت ابزاری در برقراری عدالت برای اخذ مالیات ندارد تمام فشارها را بر واحدهای تولیدی وارد می‌کند.
بنابیان افزود: ۱۷۰ واحد تولیدی در استان آذربایجان شرقی وجود دارد که البته حدود ۸۰ درصد آن در تبریز واقع‌شده اما در حال حاضر انگیزه‌ای برای واحدهای تولیدی باقی نمانده است چراکه رفته‌رفته فشارهای وارده بر واحدهای تولیدی افزایش می‌یابد.
تولید سالیانه ۹۰ میلیون جفت کفش در استان آذربایجان شرقی
رئیس اتحادیه کفاشان و پستاسازان تبریز با اشاره به وجود ۳ هزار و ۷۸۰ واحد تولیدی و فروش در استان آذربایجان شرقی گفت: باوجود ۵۵ واحد بزرگ صنعتی در کلانشهر تبریز، هزار و ۳۰۰ واحد در قسمت فروش کفش چرم و ۳۰۰ واحد در قسمت خدمات و مابقی در بحث تولید فعال هستند.
با وجود ۵۵ واحد بزرگ صنعتی در کلانشهر تبریز، ۱ هزار و ۳۰۰ واحد در قسمت فروش کفش چرم و ۳۰۰ واحد در قسمت خدمات و مابقی در بحث تولید فعال هستند
علیرضا جباریان فام ادامه داد: در این میان، ۶۰ هزار نفر به‌طور مستقیم و ۶۰ هزار نفر نیز به‌طور مستقیم در این حوزه فعالیت دارند که تولید سالیانه حدود ۶۰ تا ۹۰ میلیون جفت کفش چرم بوده و معادل ۶۰ درصد تولید کشور است.
وی گفت: ازجمله پتانسیل‌های کلانشهر تبریز، وجود بزرگ‌ترین کارخانه تولید چرم ایران و کارخانه تولیدکننده زیره کفش خاورمیانه است.
افزایش قیمت ارز و کمبود نقدینگی
جباریان عدم نقدینگی واحدهای تولیدی را ازجمله مشکلات در این حوزه برشمرد و افزود: افزایش قیمت ارز زمینه کاهش سرمایه و درنتیجه کمبود نقدینگی را به وجود آورده است.
رئیس اتحادیه کفاشان بیان کرد: فرسوده بودن ماشین‌آلات یکی دیگر از مشکلات در این حوزه است و با توجه به اینکه این ماشین‌آلات بیش از ۵۰ سال عمر کرده‌اند با عدم‌حمایت دولت قادر به بروز رسانی ماشین‌آلات نیستیم.
وی به کمبود نیروی ماهر و متخصص در حوزه کیف و کفش چرم تأکید کرد و توضیح داد: با توجه به نبود هنرستان و دانشگاه در این حوزه قادر به جذب نیرو نیستیم و درنتیجه خروجی نیروی انسانی بیش از ورودی آن است که البته با تدبیر در نظر گرفته‌شده امید است تأمین نیرو انجام گیرد.
جباریان گفت: با توجه به نبود کارت بازرگانی، اکثر صادرات از استان آذربایجان شرقی از طریق بازارچه‌های مرزی عراق و افغانستان، پاکستان، آذربایجان و ارمنستان به‌صورت غیررسمی انجام می‌گیرد.
وی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مغازه‌ها موجب کاهش تولیدات شده و ادامه تولید را نیز سخت کرده است و از سوی بحث صادرات نیز، به دلیل شیوع ویروس کرونا و عدم رفت‌وآمد مشتریان خارجی، به‌شدت کاهش‌یافته است.
جباریان به افزایش ۵۰ درصدی قیمت مواد اولیه نسبت به سال‌های گذشته نیز اشاره کرد و گفت: افزایش قیمت مواد اولیه موجب افزایش قیمت تمام‌شده کفش چرم نیز شده است که به دنبال آن، رقیبانی هم‌چون کشور ترکیه و چین، بازار را به‌خوبی در دست گرفته‌اند.
نبود نیروهای متخصص و ماهر در این حوزه
یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان چرم نیز گفت: ۲۶ است که در حوزه تولید چرم برای کیف، کفش و مبلمان فعالیت داریم و در حال حاضر، ازجمله مشکلات تولیدی که با آن روبرو هستیم نیاز به بازسازی و نوسازی این صنعت بوده اما حتی واردات ماشین‌آلات نیز ممنوع شده است.
موسی شاهگلی به عدم وجود مراکز آموزشی برای پرورش نیروهای متخصص اشاره کرد و افزود: عدم تسهیل در واردات مواد شیمیایی و بخشنامه‌های بانک مرکزی به‌خصوص در حوزه صادرات، منجر به از دست رفتن بازارهای صادراتی در چند سال اخیر شده است.
وی ادامه داد: بخشنامه‌های بانک مرکزی ضدونقیض بوده و هیچ‌کدام در راستای حمایت از تولید و صادرات نیست و به همین دلیل واحدهای تولیدی را با مشکلات متعددی روبرو کرده است.
مشکل مضاعف قطعی برق در شهرک‌صنعتی چرمشهر
شاهگلی گفت: با شیوع ویروس کرونا مجبور به تعطیلی دوماهه شدیم و بعدازآن، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تولید را از سر گرفتیم و به دلیل وابسته بودن ما به صنف کیف و کفش و محدودیت‌های ایجادشده کرونایی که منجر به تعطیلی فروشگاههای کفش شد فروش ما به‌شدت کاهش یافت و لطمه سنگینی را از شیوع ویروس کرونا تجربه کردیم.
این تولیدکننده چرم از عدم‌حمایت دولت یادکرد و افزود: با قطعی برق در شهرک‌های صنعتی، نمی‌توانیم به فعالیت خود ادامه دهیم و عدم هماهنگی و کارایی در بخش‌های اجرایی، لطمه سنگینی به واحدهای تولیدی می‌زند.
وی گفت: قرار بر این بود که در سال «تولید، پشتیبانی‌ها، مانع زداییها»، حمایت‌هایی از سوی دولت انجام گیرد اما تاکنون نه‌تنها حمایتی انجام نگرفته بلکه با مشکلات متعددی نیز دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.
شاهگلی به تورم موجود در جامعه اشاره کرد و افزود: در حال حاضر واحدهای تولیدی با کاهش نقدینگی مواجه هستند و با تورم موجود در جامعه، قدرت و توان تولید نیز کاهش می‌یابد.
کمبود نقدینگی، نبود سرمایه در گردش، افزایش قیمت ارز، کاهش صادرات و در نهایت، ممنوعیت واردات ماشین‌آلات جدید، همه و همه مشکلات گوناگونی است که در صنعت چرم رخنه کرده و صاحبان واحدهای تولیدی را برای ادامه فعالیت، ناامید کرده است.
حالا صنعت چرم در انتظار توجه مسئولان و سروسامان دادن به وضعیت موجود است، چراکه این حوزه می‌تواند برای بسیاری از جوانان اشتغال ایجاد کند.
خبرگزاری مهر– آناهیتا رحیمی
